|
==Геологиялық құрылысы мен кен байлықтары==
Алтай тауларының қазақстандық бөлігі геологиялық тұрғыдан 4 ауданға бөлінеді: Кенді Алтай, Таулы Алтай, Оңтүстік Алтай және Қалба жотасы. Олар Орал - Моңғол [[геосинклиналь]]дық белдеміндегі қайта көтерілген тауларға жатады. Оның оңтүстік бөлігін Сібір платформасы құрайды. Таулы өлкенің іргетасы, негізінен, [[палеозой]] дәуірінде пайда болған [[Терригендік таужыныстар|терригенді]], [[Карбонатты таужыныс|карбонат]]ты және [[ЖанартаутектіМагмалық таужыныстартау жыныстары|жанартаутекті]] метаморфтанған тау жыныстарынан түзілген. Кейбір тұсында [[Интрузивті тау жыныстары|интрузивті жыныстар]] жер бетіне шығып жатыр. Алтайдан палеозой құрылымының іргетасы болып саналатын жоғарғы [[протерозой]]дың тақтатастары, кварциттері кейбір антиклинорийлер мен горсттер (Қатын, Теректі жоталары) кұрамынан табылды. Жоғарғы палеозой, [[Юра кезеңі|юра]], [[Палеоген кезеңі|палеоген]], [[Неоген кезеңі|неоген]], [[Антропогендік жүйе|антропоген]] кезеңдерінде пайда болған, құрамында қазба көмірі бар континенттік жыныстар бірен-саран тауаралық ойыстар мен грабендер де (Шыңғыстай, Голубовка ауылдары маңында, Құрай даласы, [[Көкпекті (өзен, ШҚО)|Көкпекті]], [[Кіші Бөкен]], [[Үлбі өзені|Үлбі]] өзендерінің бойында) кездеседі. Ең көне, ерте [[Каледон қатпарлығы|каледондық]] құрылымдар Алтайдың шығысын алып жатыр. Бүл құрылымдық процесс орталық Алтайда [[Ордовик кезеңі|ордовик]] пен [[Силур кезеңі|силур]]де, ал оңтүстік-батыс Алтайда төменгі [[Карбон кезеңі|тас көмір]] кезеңінде аяқталды. Осы кезде (негізінен, блоктық өте қуатты тектоникалық козғалыстар нәтижесінде) интрузив жыныстары пайда болған. Онда [[қорғасын]], [[мырыш]], [[мыс]], [[темір]], [[алтын]], [[күміс]], [[вольфрам]], [[молибден]], [[қалайы]], [[тантал]], [[ниобий]], [[сынап]], т.б. металдык кентастар, [[тас көмір]], [[қоңыр көмір]], жанғыш тақтатастар, асыл және әшекей тастар, құрылыс материалдары мол. Бұлардың ішінде аса маңыздысы [[Шығыс Қазақстан]]ныңҚазақстанның түсті металлургия базасын құрайтын полиметалл кентастары.
==Климаты==
|
