Алтынемел ұлттық паркі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
24-жол:
'''Алтынемел''' — [[Жетісу Алатауы]] оңтүстік сілемдерінің арасында орналасқан ұлттық табиғи саябақ.
 
[[Жер]] көлемі - 520 мың гектар. [[Парк]]Саябақ аумағында туристерді қатты қызықтыратын бірегей табиғи құрылымдар және байырғы тарих ескерткіштері орналасқан. Шатқалдарында ежелгі адамдардың тасқа қашап салған суреттерін көруге болады.
[[Қапшағай аңшылық-қорық шаруашылығы|Қапшағай мемлекеттік аңшылық шаруашылығы]] негізінде [[1996 жыл|1996]] жылы құрылды.
 
== Географиялық орны ==
37-жол:
 
== Өсімдігі мен жануарлар дүниесі==
Бақ флораға бай, онда жоғары сатыдағы өсімдіктердің 1500 түрі, «[[Қызыл кітап]]қа» енген 22 түрі (мысалы, Мүсілім сылдыршөбі, Қопал таспашөбі, [[Іле бөріқарақаты]], т.б.) бар. Бақ жануарлар әлеміне де бай. Омыртқасыздардың ішінде ең көп кездесетіні – өрмекшітәрізділер мен жәндіктер. Жәндіктердің 5000-нан аса түрі белгілі, оның 25 түрі [[Қазақстанның Қызыл кітабы]]на енгізілген. Мысалы, [[Галузо отынкескіш қоңызы]], [[Сольский барылдауық қоңызы]], [[дала сколиясы]], [[жолақты тораңғы көбелегі]], т.б. Омыртқалы жануарлар фаунасы да бай. Балықтың 20 түрі, оның ішінде 3 түр эндемиктер ([[балқаш алабұғасы]], балқаш шармайы, бір түсті салпыерін) болып саналады. Қосмекенділерден жасыл құрбақа, қызылаяқ бақа және көлбақа бар. Бауырымен жорғалаушылардың 25 түрі кездеседі. Мысалы, [[Кәдімгі қалқантұмсық жылан|қалқантұмсық жылан]], [[дала тасбақасы]], [[жалтырауық жармасқы]], [[оқжылан]], т.б. Құстардың 200 түрінің 174 түрі саябақта ұялайды. 18 түрі «Қызыл кітапқа» енгізілген, мысалы, [[қара дегелек]], [[балықшы тұйғын]], [[жұртшы]], [[үкі]], т.б. Сүтқоректілердің 70-тен астам түрі мекендейді, олардың ішінде ортаазия тас сусары, [[шұбар күзен]], ортаазия өзен құндызы, [[Тянь-Шань арқары]] және [[Ергежейлі боз қосаяқ|бозтүсті ергежейлі қосаяқ]] қорғауға алынған. Саябақта [[1976 жыл|1976]] – [[1977 жыл|77]] жылдардан бері ақ бөкендер, 400-ден аса құлан мекендейді. Табиғатта сирек кездесетін бір түр – [[Пржевальский жылқысы]] дүние жүзінде бірнеше зообақта ғана сақталған. [[2003 жыл|2003]] жылы саябаққа [[Германия]]дан бірнеше жылқы әкелініп, жерсіндірілді. Саябақта табиғат шежіресі жүргізіліп, жан-жақты жабдықталған бірнеше туристік маршруттар жұмыс істейді.
 
Саябақ археологиялық ескерткіштер мен ежелгі таңбалар және суреттер салынған үңгірлермен тастарға бай. Сақ дәуірінде салынған «[[Бесшатыр]]» обаларының маңызы үлкен. [[Уәлиханов Шоқан Шыңғысұлы Уәлиханов|Ш.Ш.Уәлихановтың]] тарихи-мемориалдық мұражайы осында орналасқан. Саябақта өсімдіктердің 1800 түрі: [[балқаш сексеуілі]], [[баялыш]], [[шырша]], [[үйеңкі]], [[тораңғы]], [[қызыл тал]], [[жиде]], [[жыңғыл]], [[сексеуіл]], [[қылша]], т.б. өседі. Саябақтың жануарлар әлемі де алуан түрлі: сүтқоректілерден [[құлан]], [[қарақұйрық]], [[арқар]], [[түлкі]], [[тас сусары]], [[қоян]]; құстардың 15 түрі: [[Бүркіт (құс)|бүркіт]], [[тазқара]], [[ителгі]], [[кекілік]], [[қырғауыл]], [[бұлдырық]]; балықтардан [[сазан]], [[көксерке]], [[ақмарқа]], [[табанбалықтабан балық]], т.б. кездеседі. Омыртқасыз жануарлар дүниесі толық зерттелмеген. Саябақта 17 қорықша бекеті және бірнеше туристік маршрут жұмыс істейді.<ref>Қазақстан Республикасының табиғаты, 7 том;</ref><ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау. А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5</ref>
 
== Дереккөздер ==