Ғаламшар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Removing Link FA template (handled by wikidata) - The interwiki article is not featured |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
'''Ғаламшар''' немесе '''Планета''' (көне лат. planeta, грек. aster planetеs — кезбе жұлдыздар) — өз [[орбита]]сы бойынша [[Күн]]ді не басқа [[жұлдыз]]ды айнала қозғалатын, гравитациялық өріс жасауға өз салмағы жеткілікті, соның нәтижесінде шар тәріздес орбитаға ие [[аспан денесі]].<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том</ref>
[[Сурет:1e7m comparison Uranus Neptune Sirius B Earth Venus.png|thumb|alt=A.|Уран (солда), Нептун (оңда), Жер (төменгі солда), Сириус B (төменгі ортада) және Шолпан (төменгі оңда).]]
Планета-кезбе жұлдыз мағына беретін грек сөзі.Жұлдыздар сияқты планеталар да белгілі бір орында тұрмайды, үздіксіз қозғалады.Ғаламшар — өздігінен жарық шығармайтын, жұлдызды айнала қозғалатын, орталық жарық көзімен салыстырғандағы массасы шағын аспан денесі. [[Күн жүйесі]]нде 9 үлкен планета, 43 планета серіктері, бірнеше ондаған мың [[кіші планеталар]] ([[астероид]]тар) белгілі. Үлкен планеталардың пішіні сфера тәрізді, соған жақынырақ болады. Күн жүйесіндегі Планеталар Күн жарығын шағылдырғандықтан көрінеді. Кейбір жақын жұлдыздың айналасындағы Планета осы жүйенің масса центрінің түзу сызықты қозғалыс траектория маңайында тербелуін бақылау арқылы анықталады. Қазіргі космогон. теория бойынша планеталық жүйелер [[Галактика]]да кеңінен тараған құбылыс болып табылады.
[[2006]] ж. тамызында [[Прага]] қаласында 75 елден жиналған 2,5 мыңдай астроном [[Халықаралық астрономиялық одақ]] маслихатында ресми түрде ғаламшар мәртебесін алу үшін [[аспан денесі]]не қажетті көрсеткіштерді бекітті.
| |||