Фоторецептор: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
'''ФОТОРЕЦЕПТОР''' (фото… және лат.
[[Өсімдік|Өсімдіктердің]] фоторецепторлары — биол. мембраналарда орналасқан белокты-пигментті мүшелер. Олар сырттан не ішкі ортадан бағытталған сәулені қабылдап, оған бейімделуді қалыптастырады. Өсімдіктерде қызыл және көк сәулені қабылдайтын [[фитохром]] және флавопротеидтер анықталған. Фитохромның белогы екі суббөліктен және хромофордан тұрады. [[Хромофор]] тұйықталмаған тетрапирроль сақиналарынан ([[фикобилин]]) құралған. Фоторецепторлар қабылдаған жарықтың көмегімен биол. [[мембрана|мембраналардың]] өткізгіштігін, гендердің қызметі мен ферменттердің белсенділігін өзгерту арқылы өсімдіктердің өсуі мен дамуын реттеуге қатысады. Өсімдіктердің күн мен түннің ұзақтығына байланысты өсіп дамуын фотопериодтылық деп атайды. Осыған байланысты өсімдіктерді шартты түрде үш топқа бөледі. Ұзақ күндік, қысқа күндік және бейтарап фотопериодты өсімдіктер. Қысқа күндік өсімдіктерді (мыс., тары) ұзақ күндік жағдайда өсіргенде, олар вегетативті күйден шыға алмай, генеративті күйге өте алмайды, соның нәтижесінде өсімдіктен мол өнім алынбайды. Бұл құбылыс фоторецепторлардың белгілі бір толқын ұзындықты жарықты қабылдап, оған жауап беру қабілетіне тікелей байланысты. Өсімдікте фитохром 660 нанометрлік жарықты қабылдайтын түрінде (фоторецепторлар) түзіліп, ұзын толқынды қызыл сәуленің әсерімен (фоторецепторлар) белсенді түріне ауысады. Фитохром өсімдіктегі басқа фитогормондардың мөлшері мен қатынасына ықпал ету арқылы өзінің реттегіш қызметін атқарады; қ. [[Фотосинтез]]; [[Тропизм|Тропизмдер]].
==Авторлар==
[[Несіпбаев|Т. Несіпбаев]], [[Сәрсенбаев|Б. Сәрсенбаев]]
|