Қазақстандағы көмір: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
шӨңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
[[File:Strip coal mining.jpg|right|thumb| alt=A.|270 px|[["
Қазақстан Республикасының бүкіл дерліктей аумағын қара металл кендерінің алып кентастық аймағы ретінде қарастыруға болады. Мұнда оның бүкіл әлемге белгілі барлық генетикикалық және өндірістік, оның ішінде бірегей түрлері кездеседі. Қазақстанда кара металл кентастарының 1000-нан аса кен орындары мен кен білінімдері анықталған. [[Темір]], [[хром]], [[марганец]] пен [[титан]] кентастарының кен орындары игерілуде. Балансқа алынғаны 17 кен орны, баланстан тыс 11 кен орны бар. Темір кентасының жиынтық қоры 17 млрд. тонна. Оның 93% мөлшері бес ірі кен орында: '''[[Қашар]]''', '''[[Сарыбай]]''', '''[[Соколов]]''', Әйет, '''[[Лисаков]]'''та шоғырланған. Бұл кен орындарының барлығы [[Солтүсік Қазақстан]]да (Торғай ойысының солтүстік-батыс бөлігінде) орналасқан. [[Орталық Қазақстан]]да пайдаланылып келе жатқан Батыс [[Қаражал]], '''[[Үшқатын]]''' мен Кентөбе кен орындарының барланған қоры 300 млн. тоннадан асады. Оңтүстік Қазақстанда Иірсу (қоры 327,7 млн. тонна) мен Абайыл (28,3 млн. тонна) кен орындары барланған. Батыс Қазақстанда (Солтүстік-Шығыс [[Арал]] маңы) ең ірісі – баланстан тыс оолитті қошқыл теміртас кентасты Көкбұлақ кен орны (1,9 млрд. тонна), сонымен қатар титан-магнетитті кентастарының болжамдық қоры 1 млрд. тонна болатын Великов ірі кен орны бар. Қазақстан хромит кентасының қоры бойынша әлемде екінші орында. Балансқа алынғаны 21 кен орны (шамамен 230 млн. тонна). Қорлардың барлығы Кемпірсай кенді ауданында ('''[http://www.kmf.kz/upload/AR_KMF_09_78-122.pdf Мұғалжар тауы]''') шоғырланған. Аса ірі хромит кен орындарының қатарына Алмас-Жемчужина кен орны жатады (қоры 100 млн. тоннадан асады).
Бұл алапта кобальт-никель кенінің де бай қоры бар. Қазақстанда марганец кентастарының баланстық қоры 400 млн. тоннадан асады. Болжамдық қорлары 850 – 900 млн. тонна деп бағаланады. Қорлар негізінен (99%) [[Орталық Қазақстан]]ның [[Атасу]] кенді ауданында шоғырланған (Батыс Қаражал, [[Үшқатын]], [[Үлкен Қытай]], Қамыс кен орындары). [[Қаратау]], [[Байқоңыр]], [[Кіндіктас]], [[Жетісу Алатауы]]ндағы көмір-[[кремний]]лі тақтатас қабаттарында орналасқан ванадий кендері мен Батыс және Солтүстік Қазақстандағы, жердің беткі қабаттарында жатқан титан кендерінің де маңызы аса зор.<ref
==Дереккөздер
<references/>
[[Санат:Көмір]]
|