Темірқазық: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
clean up, replaced: ХХ → XX using AWB |
ш уикилендіру |
||
2-жол:
[[Сурет:Flag of Alaska.svg|thumb| Жетіқарақшы мен Темірқазық]]
[[Сурет:Star Trail above Beccles - geograph.org.uk - 1855505.jpg|thumb|left|400px|Солтүстік жартышардағы жұлдыздар ағыны, ортада Темірқазық]]
'''Темірқазық''' — [[Кіші аю шоқжұлдызы]]ндағы 2-ші жұлдыздық шамада көрінетін жарық [[жұлдыз]]. Ол дүниенің солтүстік полюс нүктесіне өте жақын орналасқан және солтүстік жарты шардан көрінеді. Темірқазық – үш жұлдыздан тұрады. Оның ең жарығы айнымалы жұлдыз деп есептеледі. Қазіргі темірқазық — Кіші аю α жұлдызы есептеледі.<ref>[http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2006/02/fastfacts/ There's More to the North Star Than Meets the Eye]</ref>
Әдетте ауырлық күштің әсерінде ғаламшардың өз өсінде айналуы кеңістікте өзгеріс туғызады, оны әдетте өстік прецессия (axial precession) деп атайды. Жершарының айналу өсінің өзгеруіне ілесіп оның Темірқазығы (полюс нүктесі) де тарихта түрліше болған, болашақта да түрліше болады. Шамамен 4800 жылдың алдында, Полюс нүктесі жұлдызы Айдағар α жұлдызы болған. Ежелгі грекиялық жазбалар бойынша Темірқазық Кіші аю β жұлдызы болғаны анықталған. 2100 жыл өткенде қазіргі Кіші аю α мен темірқазық бағытының бұрышы ең кішкене болды (27'38"). Яғни, кезекте осы Кіші аю α жұлдызы жер үшін қозғалмайтын полюс жұлдызы есебінде жер шарының Темірқазығы есептеледі.
| |||