Мәуереннаһр: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Мәуереннаһр''' ({{lang-uz|Movaraunnahir}}, {{lang-ar|ما وراء النهر}}&nbsp;— ''Ma Wara' un-Nahr'', дәлме-дәл&nbsp;— «өзен әр жағы»), тағы да Трансоксиана ({{lang-la|Transoxiana}}) және Фараруд ({{lang-fa|فرارود}}&nbsp;— ''Farārud'')&nbsp;— [[Әмудария]] мен [[Сырдария]] өзендерінің аралығындағы жерлер. Бұл атау 7 – 8-ғасырлардағы арабтардың [[Орталық Азия|Орталық Азияға]] жорықтарынан кейін пайда болды. Араб қолбасшысы [[Құтайба ибн Муслим]] 710 – 712 ж. [[Бұхара]] мен [[Самарқанд|Самарқандты]], 714 ж. [[Шаш]] ([[Ташкент]]) пен [[Фараб|Фарабты]] ([[Отырар]]) алып, ислам дінін, араб тілін енгізді. 9 – 10-ғасырларда Мәуереннаһр [[иран|ирандық]] [[Самани әулеті]] (892 – 999) құрған [[мемлекет]] құрамында болды. 10-ғасырдың аяғынан бастап [[Қарахандар]] қолына түпкілікті көшіп, кейін мұнда [[Батыс Қарахан қағанаты]] құрылды. 12-ғасырда [[Хорезм]] шаһтарына бағынып, 13-ғасырда [[Шыңғыс хан империясы|Шыңғыс хан империясының]], 14-ғасырдың 70-жылдарынан бастап [[Әмір Темір]] мемлекетінің құрамында болды. 16-ғасырда [[Мұхаммед Шайбани|Мұхаммед Шайбанидің]] Орта Азияға жорығынан кейін көшпелі [[Өзбек мемлекеті|өзбек мемлекетінің]] қол астына өтті. 16-ғасырдың аяғында қазақ ханы [[Тәуекел]] Әндіжанды, Ташкент пен Ферғананы басып алып, Мауереннаһрдың солтүстік бөлігін [[Қазақ хандығы|Қазақ хандығының]] құрамына қосты. 17-ғасырдың 2-жартысынан бастап мұнда Бұхара, [[Хиуа]], Қоқан сияқты Орталық Азия хандықтары құрылды. Мәуереннаһрдың Самарқанд, Бұхара, [[Ходжент]] сияқты қалалары Орталық Азиядағы ірі сауда және мәдениет орталықтары болды. Мәуереннаһрдан ғылым мен мәдениетке үлкен үлес қосқан [[Әбу Әли ибн Сина]], [[Бұхари]], [[Рудаки]], [[Ұлықбек]], т.б. шықты.<ref>[[Балалар Энциклопедиясы]], 6 том.</ref><ref> Отырар. Энциклопедия. – Алматы. «Арыс» баспасы, 2005 ISBN 9965-17-272-2 </ref>