Сократ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш уикилендіру |
ш +Санат:Б. з. д. 470 жылы туғандар; +Санат:Б. з. д. 399 жылы қайтыс болғандар (HotCat құралының көмегімен) |
||
4-жол:
| era = [[Ежелгі пәлсапа]]
| color = #B0C4DE
<!-- Image and Caption -->
| image_name = Socrates Louvre.jpg
| image_caption = Сократ
<!-- Information -->
| name = Сократ ({{Polytonic|Σωκράτης}})
Line 35 ⟶ 33:
Сократтың тарихи дұрыс бейнесін жасап, оның пәлсапалық көзқарастарын сипаттауда белгілі бір қиындықтар бар. Ол қиындықтар '''«Сократ мәселесі»''' деп аталады.
Сократтың өзі ешқандай пәлсапалық шығармалар жазбаған. Біздің бұл кісі туралы білетініміздің барлығы оның замандастары мен шәкірттерінің жазып қалғандарынан алынған. Олардың ішіндегі ең маңыздысы — [[Платон]], сонымен [[Ксенофонт]], [[Аристотель]] және [[Аристофан]]ның еңбектерінде де көп мәлімет берілген.<ref>Сонымен бірге кезінде Сократқа телінетін диалогтар (''Sőkratikoi logoi'' деп аталатын) жазған басқа да жазушылар болған, мысалы [[Антисфен]], [[Аристипп]], [[Критон]], [[Федон]]. Платонның солардың алғашқысы болмағаны анық.</ref> Сократтың «шынайы» тұлғасын қалпына келтірудің қиындығы — осы шығармалар тарихи шығармалар емес, пәлсапалық немесе көркем шығармалар ретінде жазылған. Оның үстіне ол дерек көздері өздерін тарихи сенімді деп сөз бермейді. Мынаны Сократ жазған деген ешбір шығарма белгілі болмағандықтан, тарихшылардың алдында тұрған қиын міндет — осы шығармаларда айтылғанды бағалай отырып, Сократтың өмірі мен үйреткен ілімін дұрыс сипаттай алу.Ол өмір бойы этикамен айналысып, оны өзінің әдісімен зерттеген.
Жалпы алғанда, [[Платон]]ның жазбалары '''Сократтың''' өмірі мен пәлсапасы туралы сенімді және мәліметті мол беретін дерек көзі ретінде қарастырылады.<ref>Бұны растайтын бірнеше жайт бар. Біріншіден, Сократ барлық деректерде ойшыл ретінде сипатталады. Сондықтан оның айтқан тәлімін әскери адамға қарағанда өзі сияқты басқа бір ойшылдың (мысалы, Платон) жақсырақ түсіне алатыны ақылған қонымды. Екіншіден, Ксенофонттың еңбектерінде Сократ бір төңкерісші немесе [[Афины]] қаласына қауіп төндіретін адам ретінде сипатталады, бірақ бұны растайтын деректер жоқ. Платон бейнелейтін Сократтың өмірі шындыққа жанасымдырақ сияқты (May, ''On Socrates'').</ref> Басқа шығармалармен салыстыра отырып, Сократты жай ғана Платон ойлап шығарған тұлға деуге келмейді. [[Ксенофонт]] пен [[Аристотель]]дің куәліктері мен Аристофанның ''[[Бұлттар]]'' комедиясындағы кейбір бөліктер Сократтың шынайы бейнесін қалпына келтіруге көмектеседі.
Line 57 ⟶ 54:
<references/>
[[Санат:Б. з. д. 470 жылы туғандар]]
[[Санат:Б. з. д. 399 жылы қайтыс болғандар]]
[[Санат:Ежелгі грек тарихшылары]]
[[Санат:Ежелгі грек философтары]]
| |||