Географиялық координаттар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Outline Map of Buryatia (with position on the Map of Russia).svg|thumb| right | ]]
'''Географиялық координаттар''' — [[жер]] бетінің кез келген нүктесінің деңгейлік беттегі орнын анықтайтын шамалар жүйесі. Олар геогр. ендік () және геогр. бойлық () болып ажыратылады. Геогр. ендік жер бетінің кез келген нүктесіне түсірілген тік сызық пен экватор жазықтығы арасындағы бұрышпен өлшенсе, геогр. бойлық бастапқы меридиан жазықтығы мен берілген нүкте арқылы өтетін меридиан жазықтығы арасындағы бұрышпен өлшенеді. Бастапқы (нөлдік немесе бірінші) меридиан ретінде халықар. келісім бойынша Лондон қ. маңындағы [[Гринвич]] обсерваториясы арқылы өтетін меридиан алынған. Геогр. ендік экватордан 0Ә-тан басталып солт. және оңт. полюстерге қарай 90Ә-қа дейін өзгереді. Солт. жарты шарда — оң, оңт. жарты шарда — теріс болып есептеледі. Бойлық бастапқы меридиандағы 0Ә-тан басталып 360Ә-қа дейін өзгереді. Ол шығысқа немесе батысқа қарай өлшенуіне сәйкес, шығыстық немесе батыстық бойлық деп аталады. Бойлықтың 0Ә-тан 180Ә-қа дейінгі санау әдістері де қолданылады. Г. к. бұрышты өлшегіш аспаптардың көмегімен ([[теодолит]], [[секстант]], т.б.), астрон. бақылаулар арқылы анықталады.