Миксомицеттер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Automated import of articles |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
'''Миксомицеттер'''(Mуxomуceta) (грек. mуxo – [[кілегей]] және mуcоta – [[саңырауқұлақ]]), [[кілегей|кілегейлілер]], [[кілегейлі саңырауқұлақтар]] – [[хлорофильсіз саңырауқұлақ]] тәрізді [[организм|организмдер]] бөлімі. 400-ге жуық түрлері белгілі, [[Қазақстан|Қазақстанда]] 100-ге тарта түрі анықталған. Миксомицеттер әдетте шіріген ағаштың жарық [[қуыс|қуыстары]] мен олардың түбірлерінің астында, [[орман|ормандардағы]] [[өсімдік]] қалдықтарының арасында, ылғалды жерлерде дамиды. [[Вегетатив|Вегетативтік]] денесі көп [[ядро|ядролы]], қабықпен қоршалған [[плазма|плазмалық]] массадан тұратындықтан оларды [[плазмодий|плазмодийлер]] деп те атайды. Дене көлемі әр түрлі, өте майда [[микроскоптың]] түрлері (Echіnostelіum) мен қатар көлденеңі 1 м-ге жететін түрлері де (Fulіgo) кездеседі. Миксомицеттер [[спора|спораларымен]] көбейеді. [[Спора]] түзу процесі Миксомицеттердің түріне байланысты ([[пішін|пішіні]], [[көлем|көлемі]], түсі жағынан) әр түрлі болып келеді. Ең қарапайым түрлерінде [[плазмодий]] пішінін өзгертпестен қабықшаға оранып, кішкене [[мамықшаға]] немесе [[күлше|күлшеге]] ұқсас [[спора]] [[түзгіш]] денеге айналады. Миксомицеттердің басқа түрлерінің денесінде арнайы [[спора]] түзуші [[жеміс|жемісті]] денелер пайда болады. Пісіп жетілген [[спора|споралар]] жемісті денені жарып сыртқа шығып, ауамен таралады. [[Спора|Споралар]] [[тіршілік]] қабілетін жоймай, жылдап жата береді. Қолайлы жағдай туғанда [[спора]] әдетте сулы ортада өсіп, оның ішінен екіден ([[клетка|клетканың]] алды мен артында орналасқан) жіпшелері бар 1 – 8 [[зооспора|зооспоралар]] шығады. Егер [[спора]] сусыз дымқыл жерде өсетін болса, онда одан жіпшесіз [[миксоамеба|миксоамебалар]] өсіп жетіледі. Мұндай [[зооспора|зооспоралар]] мен [[миксоамеба|миксоамебалардың]] саны олардың екіге бөлінуі арқылы көбеюі мүмкін. Содан кейін [[жыныс|жыныстық]] кезең басталып, бір-бірімен жұптала қосылады. [[Ядролары диплоид|Ядролары диплоидтық]] қалпына келеді де, [[митотика|митотикалық]] жолмен бөліне бастайды. Пайда болған [[плазмодий]] бірте-бірте үлкейе түседі. Кейде ұсақ [[плазмодий|плазмодийлер]] бір-бірімен қосылып, бір ортақ дене құруы да мүмкін. Көпшілігі [[сапротроф|сапротрофтар]]. Миксомицеттер [[бактерия|бактерияларды]], [[амеба|амебаларды]], [[саңырауқұлақ|саңырауқұлақтардың]] [[мицелий|мицелийлері]] мен [[спора|спораларын]] қорек етеді. Кейбір түрлері (Plazmodіophora brassіcae) [[ауыл шауашылығы|ауыл шауашылығының]] [[өсімдік|өсімдіктерінің]] ([[картоп|картоптың]], [[қызанақ|қызанақтың]], [[капуста|капустаның]]) өте зиянды ауру тудыратын қоздырғыштары.
==Сілтемелер==
* [[Ядро]]
* [[Плазма]]
* [[Жыныс]]
==Сыртқы сілтемелер==
* [http://portal.mfa.kz/portal/page/portal/mfa Қазақстан Республикасының Сыртқы Істер Министрлігі]
== Пайдаланған Әдебиет ==
<references/> 1. Қазақ энциклопедиясы 6 том
{{stub}}
{{wikify}}
[[Санат:Биология]]
| |||