Таңқы шаян: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
|||
1-жол:
{{Taxobox
'''Таңқы шаян''' (Brachyura)-он аяқты шаян тәрізділер отрядыныі бір тармағы. 4 мыңнан астам түрі бар. ▼
| name = Таңқы шаян
| fossil_range = {{fossil range|Jurassic|Recent|earliest=Mississippian}}
| image = Liocarcinus_vernalis.jpg
| image_caption = ''[[Liocarcinus vernalis]]''
| regnum = [[Жануарлар]]
| phylum = [[Буынаяқтылар]]
| subphylum = [[Шаянтәрізділер]]
| classis = [[Жоғарғы сатыдағы шаянтәрізділер]]
| ordo = [[Онаяқты шаянтәрізділер]]
| subordo = [[Pleocyemata]]
| infraordo = '''Brachyura'''
| infraordo_authority = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758
| subdivision_ranks = Sections and subsections<ref name="Grave">{{cite journal |journal = [[Raffles Bulletin of Zoology]] |year=2009 |volume = Suppl. 21 |pages=1–109 |title = A classification of living and fossil genera of decapod crustaceans |author=Sammy De Grave, N. Dean Pentcheff, Shane T. Ahyong |url=http://rmbr.nus.edu.sg/rbz/biblio/s21/s21rbz1-109.pdf |format=[[Portable Document Format|PDF]]|display-authors=etal}}</ref>
| subdivision =
* [[Dromiacea]]
* [[Raninoida]]
* [[Cyclodorippoida]]
* [[Eubrachyura]]
** [[Heterotremata]]
** [[Thoracotremata]]
}}
▲'''Таңқы шаян'''
==Биологиялық сипаттамасы==
Басы кішкене, баскеудесі кең, кеуде қалқаншасы 2-20 см, терең суда кездесетін Жапон Таңқы шаянның кеуде алқаншасы 60 см-ге дейін.Таңқы шаян аяғының бірінші жұбы қысқышқа айналған. Құрсағы қысқа, баскеудесі астына қарай иілген. Еркегінің бауыр аяқтарының 2 жұбы шағылыс аппараттарына, ұрғашысында 4 жұбы уылдырығын жетілдіруге арналған. Таңқы шаяндар теңізде, тұщы суларда, құрлықта тіршілік етеді. Дамуы метаморфоз арқылы өтеді. Уылдырығынан личинка- зоеа шығады, бұл «мегапол» деп аталатын личинкаға, кейін ересек таңқы шаянға айналады.Жемі- омыртқасыздар.
==Қолданылуы==
Таңқы шаянның көптеген түрі жеуге жарамды, кәсіптік маңызы бар. Кәсіптік моллюскілерді құртатын, балық ауын жыртатын, кейде ін қазып бөгендерге зиян келтіретін түрлері бар.
==Дереккөздер==
<references/>
Қазақ Совет энциклопедиясы, 1976 жыл, Алматы,10 том, 550 бет
| |||