Ақын: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
катени тузеттим Тег: Mobile edit Mobile web edit |
ш 2.79.249.78 (т) өңдемелерінен Нұрлан Рахымжанов соңғы нұсқасына қайтарды |
||
1-жол:
'''Ақын''' — поэзиялық туындыларды ([[өлең]], [[жыр-дастан]], [[поэма]]) [[ауызша]] айтып не жазып шығаратын өнер иесі, халықтың көркемдік талғамын қалыптастырып, жалғастыратын сөз шебері.
Ақын ұғымының [[жырау]], [[жыршы]], [[өлеңші]] сияқты ұғымдардан ауқымы кең, ол солардың бәрін қамтиды. Ауыз әдебиетінде ақын өлең, жыр-дастандарды шығарушы да, айтып таратушы да болған.<ref>Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2</ref>
Халықтың сөз өнерінде ертеден қалыптасқан [[дәстүр]] бойынша шынайы ақындар өлеңді табан астында суырып салып айтқан. Ондай жағдайда өлеңді, жырды [[домбыра]] немесе [[қобыз]] сияқты [[музыка]] аспаптарына қосылып орындаған. Оларды халық әдебиетінің дәстүрлерін сақтайды деген мағынада біздің заманымызда “[[халық ақыны]]” деп атайтын болды. Қазақ халқының [[Жамбыл Жабайұлы|Жамбыл]], [[Нұрпейіс Байғанин|Нұрпейіс]], [[Кенен Әзірбаев]] т.б. ақындары көптеген мұра қалдырған. Олар жыршылық өнерді де меңгеріп, кейде ұзақ дастан-жырларды жатқа айтқан. Мұндай ақындар тек қазақ халқында ғана емес, туысқан қырғыз, қарақалпақ халықтарында да кездеседі.
Ақын деп жазба әдебиетінің өкілін де атайды. Бірақ мұндағы ақынның тұлғасы мүлде басқа. Жазба әдебиет өкілдерін алсақ, бұлардың өмір шындығын бейнелеу әдісі, көркемдік ой жүйесі, қолданатын жанрлары, стиль, тіл өзгешелігі қай жағынан да жаңа, соны қасиет-сипаттар мол. Қазақ әдебиетінде жазба әдебиетінің дәстүрін жан-жақты қалыптастырып дамытуға [[Абай]]дан бастап, [[Торайғыров Сұлтанмахмұт|С.Торайғыров]], [[Ахмет Байтұрсынұлы|А.Байтұрсынұлы]], [[Дулатұлы Міржақып|М.Дулатұлы]], [[Жұмабай, Мағжан Бекенұлы|М.Жұмабаев]], [[Сәкен Сейфуллин|С.Сейфуллин]], [[І.Жансүгіров]] сияқты көптеген ақындар өз үлесін қосқан.
[[File:AbaiPainting.jpg|thumb|AbaiPainting|thumb| alt=A.| ''[[Абай Құнанбайұлы]]''.]]
| |||