Орыс география қоғамы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Әр кезде Орыс география қоғамы мүшелігіне Қазақстан ғалымдары [[Ш.Уәлиханов]], [[Ы.Алтынсарин]], [[М.Бабажанов]], т.б. сайланған.

Түрлi кезеңдерде әр түрлi аталған – Орыс география қоғамы (1845–1850, 1917–1926), Императорлық орыс география қоғамы (1850–1917), Мемлекеттік география қоғамы (1926–1938), Бүкiлодақтық география қоғамы (1938–1991), 1991 жылдан Ресей география қоғамы.[[File:9yX6zt.jpg|thumb| alt=A.| ''[[Орыс география қоғамы]]''.]] Орыс География Қоғамы [[1845]] жылы 6(18) тамызда [[Санкт-Петербург]] қаласында құрылды. Қоғамды құрған 17 құрылтайшының 7-еуі Қазақ жерiн ғылым зерттеулерге үлес қосқан ғылым және мемлекет қайраткерлерi:[[ Г.Гельмерсен]], [[Ф.Берг]],[[ А.И.Левшин]], [[В.Даль]], [[В.Струве]], [[В.Перовскийлер]] болды. Орыс география қоғамы құрылған кезден бастап [[Ресей]] және оған iргелес елдер туралы география мәлiметтер жинады. Қоғамның жаңа игерiле бастаған [[Сiбiр]] мен Қиыр Шығысқа, [[Қазақстан]] мен [[Орта Азия]]ға, [[Орал]] мен [[Кавказ]]ға, ғылымға беймәлiм [[Орталық Азия]] мен полюстiк аймақтарға, т.б. ұйымдастырған экспедициялары дүниежүзіндегі география ғылымына теңдесi жоқ үлес қосты. Орыс география қоғамы географиямен қатар оған iргелес көптеген ғылым салалары: [[статистика]], [[этнография]], [[картография]], [[биогеография]], [[климатология]], [[гидрология]], көлтану, топырақтану, т.б. бойынша зерттеулер ұйымдастыруға ұйтқы болды. 1851 жылдан бастап Ресейдiң iрi қалаларында Орыс география қоғамының бөлiмшелерi құрыла бастады. Солардың iшiнде Орынбор, Батыс Сiбiр, Семей, Түркiстан бөлiмшелерi қазақ жерiне көптеген ғылым зерттеу экспедицияларын жабдықтап жiбердi. Бұл жұмысқа Кеңес өкiметi жылдарында Қазақ география қоғамы және оның Батыс Қазақстан бөлiмшесi қосылды. Орыс география қоғамының төрағасы болып патша әулетi – ұлы князьдар белгiленген (1845–1892 ж. Константин Николаевич, 1892–1917 ж. Николай Михайлович). Бiрақ нақты басқару жұмысын вице-төраға, кейiн президент атқарып келдi. Вице-төраға қызметiне [[Ф.Литке]], [[П.Семенов-Тян-Шанский]], [[Ю.Шокальский]], президенттiкке [[Л.С.Берг]],Е.Павловский, С.В.Калесник, т.б. сайланды. Географиядан үздiк ғылыми жұмыстарға берiлетiн 4 алтын (үлкен медаль, Ф.Литке, П.Семенов-Тян-Шанский, Н.Пржевальский атындағы), бiрнеше күмiс, қола медальдар және сыйлықтар тағайындалған. Әр кезде Орыс география қоғамы мүшелiгiне қазақтан шыққан зерттеушi ғалымдар Ш.Ш.Уәлиханов, Ы.Алтынсарин, М.-С.Бабажанов, т.б. сайланды. Бабажанов этнография зерттеулерi үшiн қоғамның күмiс медалiмен марапатталды. Қазақтың тұңғыш географ-ғалымы Уәлиханов еңбектерiнiң алғашқы жинағын Орыс география қоғамы жинақтап, бастырып шығарды.

 

== Пайдаланылған әдебиеттер ==

 

==Қосымша мәліметтер==

{{stub}}

{{wikify}}