Орман белдемдері: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
[[File:Costa rica santa elena skywalk.jpg|thumb|Орман]]
[[File:Shola Grasslands and forests in the Kudremukh National Park, Western Ghats, Karnataka.jpg|thumb|муссон]]
[[File:1859-Martinique.web.jpg|thumb|left| alt=A.| ''[[пальма]]''.]]
'''Орман белдемдері''', ''экваторлық, субэкваторлық, тропиктік, субтропиктік және қоңыржай'' белдеулерде таралған.Орман белдемдерінде табиғи күйінде ағаш-бұта өсімдігі басым орын алады; ''ылғал'' артық немесе '''жеткілікті''' жағдайда қалыптасады.
==Экватолық және субэкваторлық белдеулер==
'''Экваторлық белдеудің''' көп жерін: '''Экваторлық Африканы, Оңтүстік Америкадағы Амазона''' өзенінің алабын, [[Малайя топаралдарын]] және [[Мұхиттық аралдарды]] экваторлық ылғалды, мәңгі жасыл ормандар белдемі (гилея белдемі) қамтиды. [[Күлгінденген ферраллит]] топырақта сан алуан өсімдік түрлері өседі '''(пальмалар, эпифиттер және лианалар)'''. Мұхит және теңіз жағалауларында ''мангр'' тоғайлары кездеседі. Табиғат жағдайлары маусымға байланысты өзгермейді. ''Солтүстік және Оңтүстік'' жарты шарлардағы субэкваторлық белдеулерде экватордан алыстаған сайын ұдайы ылғалды ормандар ауыспалы ылғалды ормандар белдеміне өтеді. Мұндағы ағаштардың біразы құрғақшылық маусымда суды аз буландыру үшін жапырағын тастайды.
== Тропиктік және субтропиктік белдеулері ==
'''Тропиктік және субтропиктік белдеулердегі''' орманды белдемдеріне жазы ыстық, қысы жылы климат тән. [[Өсімдік вегетациясы]] жыл бойы тоқтамай жүреді. Бұл белдемдердегі өсімдік вегетациясының қарқыны жылу мөлшерінің маусымдық өзгерістерінен гөрі ылғалдану сипатының өзгерісімен байланысты. Орман тропиктік белдеудің шығыс аймақтарында, ''Солтүстік Американың оңтүстік-шығысында, Орталық және Оңтүстік Америкада, Африканың және Австралияның шығысында'' таралған. Ұдайы ылғалды ормандарда
== Қоңыржай белдеуі ==
'''Қоңыржай белдеудің ормандары''' негізінен солтүстік жарты шардағы құрлықтарды алып жатады. ''Оңтүстік жарты шарда Оңтүстік Американың батысындағы Анд тауларының '''38<sup>0</sup>С''' оңтүстік ендіктен оңтүстікке қараған бөлігін және Жаңа Зеландияның оңтүстік аралының''шағын ауданын қамтиды. Ең суық айдың орташа темп-расы '''–40<sup>0</sup>С-қа''' дейін, ең жылы айда '''10 – 20<sup>0</sup>С''' аралығында. Қыста жылудың жеткіліксіздігінен өсімдік
<ref name="source1"> Қазақ энциклопедиясы VII-том; әдебиеттер: Вальтер Г., Растительность земного шара. Пер. с нем., т. 1, М., 1968; Мильков Ф.Н., Природные зоны СССР, М., 1977; Власова Т.В., Материктердің физикалық географиясы (Солт. Америка. Оңт. Америка. Австралия мен Океания. Антарктида), А., 1985.</ref>
== Пайдаланған әдебиет==
|