Жабайы шошқа: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш «Қазақстан табиғат ескерткіштері» деген санатты аластады (HotCat қолданып)
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Доңыз''' жабайы шошқа (Sus serofa) – [[сүтқоректі]]лер класының жұптұяқтылар отрядына жататын [[жануар]]. Қызылорда облысының қамыс-құрақты қопалар мен [[батпақ]]ты жерлерінде, өзен аңғарларында көп кездеседі. Денесі [[ірі]], екі бүйірі қысыңқы, мойыны [[жуан]], басы [[сүйір]], тұмсығы конус тәрізді көлденеңнен кесілген болып келеді. Ұшында [[жұп]] тұяғы бар, аяғы мықты, екеуі жақсы жетілген [[төрт]] саусағы болады. Құлағы үлкен және жалпақ, көзі кішкентай, танауы таңқы. Денесін қалың қылшық басқан. Аталығының арқасында жалы болады. Жыныстық жағынан 18 – 20 айда жетіледі. Күйлеуге түсуі тамыздың ортасынан желтоқсанға дейін созылады. Аналығы (мегежіні) 4 – 10 торай туады. Тістері көп, бұдырлы. Қарыны жіктелмеген, күйіс қайтармайды. [[Қорек]] таңдамайтын жануар, топырақты қазып [[құрт-құмырсқа]], [[өсімдік]] тамырлары, ұлулар және [[ұсақ]] тышқандармен қоректенеді. Доңыз – кәсіптік маңызы бар аң, еті, [[тері]]сі, қылшығы пайдаланылады. Орта есеппен әр Доңыз 50 кг ет, 10 кг [[май]], 250 дм<sup>2</sup> тері және 0,5 кг [[қылшық]] береді.
Доңыз, қ а б а н – сүтқоректілер класының жұптұяқтылар отрядына жататын жабайы [[шошқа]]. Доңыздың үш түрі, ал [[Қазақстан]]да бір ғана түр тармағы бар. Қазақстанның барлық жерінде таралған. Негізінен, Еділ – Жайық атырабында, [[Каспий теңізі]]нің жағалауында, Сыр бойында кездеседі. Қамыс-құрақты қопалар мен [[батпақ]]ты жерлерді мекендейді. Бірақ доңыз [[орман]]ды-бұталы, [[шөлейт]] аймақтардағы өзен-көл маңынан да кездесе береді. Олардың саны ауа райының қолайлылығы мен аулану мөлшеріне байланысты жылма-жыл өзгеріп отырады. Қазақстандағы доңыздардың саны шамамен 12 – 15 мыңдай. Қабандарының дене тұрқы 125 – 175 см, шоқтығының биіктігі 80 – 100 см, салмағы 95 – 200 кг. Мегежіндері кішілеу келеді. Имек келген азу тістері сыртқа шығып тұрады. Доңыз қорек талғамайды. Әр түрлі өсімдіктермен, жәндіктермен қоректене береді, өлексені де жейді. Мегежіндері наурыз айы мен маусым аралығында торайлайды. Олар төрт – он [[торай]] туады. Доңыз – кәсіптік [[аң]], еті, терісі, қылы пайдаланылады. Орта есеппен әр доңыз 50 кг ет, 10 кг май, 250 дм2 тері және 0,5 кг қыл береді.
{{stub}}
{{wikify}}
[[Санат:Жануарлар]]