III Мұстафа: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Arystanbek (талқылау | үлесі) |
А.С.Кизиров (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
{{Мемлекеттік қайраткер
| түс = Швейцарияның федерация кеңесі
| Қазақша есімі = III Мұстафа
| Шынайы есімі = {{lang-ota3|مصطفى ثالث|Mustafâ-i sâlis}}<br />Мүміндер әмірі<br />Екі киелі қаланың қызметкері
| Суреті = Mustafa3.jpg
| Атауы =
| Сурет ені =
| Елтаңба =
| Елтаңба атауы =
| Елтаңба ені =
| Титулы = [[Османлы сұлтандарының тізімі|Османлы мемлекетінің 26-шы сұлтаны]]<br />[[Халифтер тізімі|Ислам халифатының 91-ші халифі]]
| Лақап аты = Алғашқы жаңартпашы III Мұстафа
| Ту = Ottoman Flag.svg
| Ту2 =
| Басқара бастады = [[30 қазан]] [[1757 жыл|1757]]
| Басқаруын аяқтады = [[21 қаңтар]] [[1774 жыл|1774]]
| Басқарған кезеңі =
| Ізашары = [[III Осман]]
| Ізбасары = [[I Әбділхамит]]
| Тәж кигізу жорасы =
| Биліктен бас тартуы =
| Мұрагері =
| Бірігіп басқарушы1 =
| Бірігіп басқарушы1Басқара бастады =
| Бірігіп басқарушы1Басқаруын аяқтады =
| регент1 =
| регент1Басқара бастады =
| регент1Басқаруын аяқтады =
| регент2 =
| регент2Басқара бастады =
| регент2Басқаруын аяқтады =
| Премьер =
| Вице-президент =
| Президент =
| Монарх =
| Губернатор =
| Вице-губернатор =
| Титулы_2 =
| Ту_2 =
| Ту2_2 =
| Реті_2 =
| Басқара бастады_2 =
| Басқаруын аяқтады_2 =
| Ізашары_2 =
| Ізбасары_2 =
| Титулы_3 =
| Ту_3 =
| Ту2_3 =
| Реті_3 =
| Басқара бастады_3 =
| Басқаруын аяқтады_3 =
| Ізашары_3 =
| Ізбасары_3 =
| Титулы_4 =
| Ту_4 =
| Ту2_4 =
| Реті_4 =
| Басқара бастады_4 =
| Басқаруын аяқтады_4 =
| Ізашары_4 =
| Ізбасары_4 =
| Түсініктемелер =
| Діні = [[Ислам]]
| Азаматтығы =
| Туған күні = 28.01.1717
| Туған жері = [[Ыстамбұл|Константинополь]], [[Османлы мемлекеті]]
| Қайтыс болған күні = 21.01.1774
| Қайтыс болған жері = [[Ыстамбұл|Константинополь]], [[Османлы мемлекеті]]
| Жерленді = III Мұстафа мазары, [[Ыстамбұл]]
| Династия = [[Османлы әулеті]]
| Туған кездегі есімі =
| Әкесі = [[III Ахмет]]
| Анасы = Әмина Михришаһ сұлтан
| Жұбайы = Әунүлхаят сұлтан<br />Михришаһ сұлтан<br />Рыфат сұлтан<br />Айша Әділшаһ сұлтан<br />Фехми сұлтан<br />Бинназ сұлтан
| Балалары = '''Ұлдары''':<br />[[III Сәлім]]<br />Мехмет шаһзада<br />'''Қыздары''':<br />Шаһ сұлтан<br />Үлкен Фатима сұлтан<br />Бейхан сұлтан<br />Кіші Фатима сұлтан
| Қызмет еткен жылдары =
| Құрамында болды =
| Әскер түрі =
| Атағы =
| Басқарды =
| Шайқасы =
| Ғылыми аясы =
| Жұмыс істеген орны =
| Партиясы =
| Қызметі =
| Мамандығы =
| Білімі =
| Ғылыми дәрежесі =
| Марапаттары =
| Қолтаңбасы = Tughra of Mustafa III.JPG
| Монограммасы =
| Сайты =
| Commons =
}}
'''III Мұстафа''' ({{lang-ota3|مصطفى ثالث|Mustafâ-i sâlis
==Өмірбаяны==
[[Сурет:Sultan Mustafa III.jpg|нобай|солға|250px|III Мұстафа суреті. Левни]]
III Мұстафа [[1717 жыл]]ы османлы елордасы [[Ыстамбұл|Константинопольде]] османлы сұлтаны [[III Ахмет]] шаңырағында дүниеге келді.
Сұлтан өте белсенді әрі көреген билеуші болды. Ол еуропалық державалардан артта қалмас үшін Османлы әскерін және мемлекетттік құрылымды жаңартқысы келді. Алайда оның тұсында елдің жалпы ыдырауы тоқтатылмады. Әскерді жетілдіру әрекеттері жалпы ыдырауды тоқтатуға жетіспеді. Кертартпа көзқарастары бар [[жаңа шерік]]тер мен дінбасылар кедергісінің кесірінен кез келген жаңартпа жүзеге аспады. Жаяу әскер мен зеңбіректерді жаңарту үшін сұлтанға еуропалық кеңесшілер қажет болды. Сонымен қатар III Мұстафа Математика, теңізде жүзу өнері және ғылым академиясын ашуға бұйрық берді.
Соғыс ісі жағынан еуропалықтардан артта қалғанын түсінген III Мұстафа кез келген қақтығыстан алшақтанды. Алайда [[Ресей]]дің [[Польша]]дағы шапқыншылығы және де [[Франция|француз]] мәмілегерлігі сұлтанды Ресейге соғыс ашуға мәжбүрлетті. Бұл соғыс үлкен жеңіліспен аяқталды.
Line 34 ⟶ 107:
===Ажалы===
[[1774 жыл]]дың [[21 қаңтар]]ында сұлтан қайтыс болды. Мәйіті III Мұстафа мазарында жерленді.
==Садрағзамдары==
Line 50 ⟶ 118:
| 166
| Қожа Мехмет Рағып паша
| [[30 қазан]] [[1757 жыл|1757]] — [[8 сәуір]] [[1763 жыл|1763]]
|
|-
| 167
|
| [[11 сәуір]] [[1763 жыл|1763]] — [[29 қыркүйек]] [[1763 жыл|1763]]
| 5 ай
|-
| 168
| Шорлылы Көсе Бахир Мұстафа паша
| [[29 қыркүйек]] [[1763 жыл|1763]] — [[30 наурыз]] [[1765 жыл|1765]]
|
|-
| 169
| Мүхсінзада Мехмет паша
| [[30 наурыз]] [[1765 жыл|1765]] — [[7 тамыз]] [[1768 жыл|1768]]
| 3 жыл 5 ай
|-
| 170
| Силахдар Махир Хамза паша
| [[7 тамыз]] [[1768 жыл|1768]] — [[20 қазан]] [[1768 жыл|1768]]
| 2 ай
|-
| 171
| Жалықзада Мехмет Әмин паша
| [[қазан]] [[1768 жыл|1768]] — [[12 тамыз]] [[1769 жыл|1769]]
| 10 ай
|-
| 172
| Молдован Әли паша
| [[12 тамыз]] [[1769 жыл|1769]] — [[12 желтоқсан]] [[1769 жыл|1769]]
| 4 ай
|-
| 173
| Иваззада Халил паша
| [[13 желтоқсан]] [[1769 жыл|1769]] — [[25 желтоқсан]] [[1770 жыл|1770]]
| 1 жыл 12 күн
|-
| 174
| Силахдар Мехмет паша
| [[25 желтоқсан]] [[
| 11 ай 16 күн
|-
| 175
| Мүхсінзада Мехмет паша
| [[11 желтоқсан]] [[1770 жыл|1770]] — [[6 тамыз]] [[1773 жыл|1773]]
|
|-
| 176
| Ізетті Мехмет паша
| [[11 тамыз]] [[1773 жыл|1773]] — [[21 қаңтар]] [[1774 жыл|1774]]
| 5 ай
|}
| |||