Бұқтырма (бөген): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

{{Қорық аймақ | name =БҰҚТЫРМА БӨГЕНІ| image =Сурак.jpg|200px | caption =| location = [[Қазақстан]]| area = | established =| governing_body = | world_heritage_site =| website =}}‎ '''Бұқтырма бөгені''' , [[Ертіс]] өзенінде, [[Шығыс [[Қазақстан облысы]] облысы аумағында, [[Қалба]], [[Нарын]], [[Күршім]] жоталары аралығында орналасқан. [[Қазақстан|Қазақстандағы]]дағы ең ірі [[бөген]]. Су айдыны 5940 км2, ұз. 600 км, ені 40 км, ең терең жері 80 м. Суының көл. 49,6 км3. Бөгеннің құрамына Қара Ертіс өзенінің атырауы, [[Зайсан]] көлі, [[Ақ Ертіс]] өзенінің бір бөлігі (бастауынан [[Серебрянск]] қаласына дейін), [[Бұқтырма]], [[Нарын]] өзендерінің төменгі ағысы кіреді. Бұқтырма бөгенін толтыру 1960 жылдың сәуір айында басталып, 1962 ж. [[Ертіс]] өзенінің суы [[Зайсан]] көлімен қосылған соң біртұтас су айдынына айналды. Бұқтырма бөгенін су түбінің морфометриялық ерекшеліктеріне байланысты шартты түрде үшке бөлуге болады: жоғарғы (көлдік), орта (таулы-аңғарлық) және төменгі (таулық) бөліктер. Су деңгейі мамыр айының бас кезінде көтеріле бастайды да, тамызда ең жоғарғы биіктігіне жетеді. [[Қыркүйек]] айынан сәуірге дейінгі мерзімде су деңгейінің көп жылдық ауытқуы 5,0 м-ге жетсе, маусымдық тербелісі – 1,3 – 3,8 м аралығында болады. Суы тұщы. Минералдылығы 0,05 – 0,14 г/л, жұмсақ, хим. құрамы – гидрокарбонатты кальцийлі. Бөгенде [[фитопланктон|фитопланктонның]] 280, [[зоопланктон|зоопланктонның]] 260 түрі кездеседі. [[Сазан]], [[табан]], [[көксерке]], [[омуль]], [[шармай]], [[ақ амур]], [[бахтах]], т.б. [[балықтар]] өседі. Жылына орта есеппен 8 – 9 мың т балық ауланады. Бұқтырма бөгеніндегі [[Өскемен]], Бұқтырма [[СЭС]]-тері Шығыс Қазақстан облысының аудандарын электр энергиясымен қамтамасыз етеді. Көктемде бөгеннен жіберілген су [[Павлодар]], [[Шығыс Қазақстан облысы|Шығыс Қазақстан облыс]]тарыныңоблыстарының жүздеген мың га егісі мен шабындықтарын суландырады.

[[Санат:Б]]
[[Санат:Қазақстан табиғаты]]