Балауыз: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

{{Қорық аймақ | name =БАЛАУЫЗ | image =Сурак.jpg|200px | caption =| location = [[Қазақстан]]| area = | established =| governing_body = | world_heritage_site =| website =}}‎ '''Балауыз ''' – араның балауыз безінен бөлінетін зат. Ара Б-дан өздеріне кәріз салады. Б. ежелден шырақ жасау және бальзамдау үшін қолданылған. Қалыпты темп-рада Б. ақ, ақшыл сары, қара қоңыр, не қара түсті болады. Құрамы күрделі, онда 70 – 74% [[спирт]] пен май қышқылдарының күрделі эфирлері, 15% [[май қышқылы]], 12 – 15% [[көмірсутек]] бар. Б. – спиртте және глицеринде ерімейді. 35°С-тан жоғары темп-рада жұмсара бастайды да, 60 – 65°С-та балқып сұйылады. Алыну әдісіне, өңделуіне қарай Б. бірнеше түрге бөлінеді. [[Омарта]] Б-ы қайнатып немесе омартада арнаулы жанышталып сығып алынады. Ол өнеркәсіпте, медицинада қолданылады. Жанышталған Б. арнаулы машинамен кәрізді жаныштау арқылы алынады. Сығынды Б-ды кәріз қалдықтарынан алады. Бұл аяқ киім майын, бояу жасауға, т.б. пайдаланылады. Омарта Б-ы мен жанышталып Б. түсіне, қоспасына қарай 3 сортқа бөлінеді: қоспасыз ақ не ақшыл сары түсті (1-сорт), сары не ашық қоңыр (2-сорт) және қара қоңыр, қара түсті (3-сорт). Бір маусымда әр ара ұясынан 2 – 3 кг-ға дейін Б. алынады. [[Санат:Б]] [[Санат:Қазақстан табиғаты]]▼