Механицизм: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Механицизм''' – шындықтың барлық процестерін [[классикалық механиканың заңдары]] негізінде түсіндіретін дүниеге көзқарас. Механицизм механицистік [[дүниетаным|дүниетанымға]] негізделеді: дүниенің сапалық көптүрлілігі жоққа шығарылып, күрделі қарапайымға, тұтас бөліктердің жай ғана қосындысына саяды, механиканың ұғымдары мен принциптері абсолюттендіріліп, [[философия|философиялық]] категориялар (мысалы, ''өзара байланыс, себептілік, заңдылық,'' т.б.) механикалық тұрғыдан түсіндіріледі. Механицизмнің пайда болуы мен кеңінен таралуы 17 – 18 ғасырлардағы [[классикалық механика|классикалық механиканың]] жетістіктерімен байланысты болды. Сол кездегі көптеген ғалымдар (Галилей, Ньютон, Лаплас, т.б.), оның ішінде философтар (Гоббс, Ламетри, Гольбах, т.б.) механицистік көзқарасты ұстанған. Классикалық механика материя, қозғалыс, [[кеңістік]] пен уақыт, себептілік жөніндегі түсініктерді тұжырымдап, ғылым мен философияның дамуында айтарлықтай рөл атқарды. Механиканың заңдарын абсолюттендіру дүниенің механикалық бейнесін жасауға әкелді. Ол бүкіл әлем (атомдардан планеталарға дейін) қозғалысы классик. механиканың заңдарына бағынатын, өзгермейтін элементтерден тұратын жүйе деп есептелген ойлаудың [[метафизика|метафизикалық]] тәсілінің пайда болуына алып келді. Кейіннен Механицизм деп қозғалыстың барлық формаларын механикалық қозғалысқа ғана емес, жалпы күрделіні қарапайымға, жоғарыны төменгіге (мысалы, биологиялық қозғалысты физикалық немесе [[химиялық қозғалысқа]], т.с.с.) теңестіруді айтатын болған. [[Диалектикалық ойлау әдісі|Диалектикалық ойлау әдісіне]] көшу нәтижесінде Механицизм ғылыми танымнан ығыстырылып шығарылды. Механицизмнің кейбір көріністері 20 ғ. ғылымында [[кванттық механика|кванттық механиканы]], [[кибернетика|кибернетиканы]], т.б. түсіндіру кезінде орын алды.<ref name="Source 1">[[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref>