Механиканың вариациялық принциптері: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Механиканың [[вариациялық емес принциптері]] күш әсерінен туындайтын жүйе қозғалысының заңдылықтарын тікелей өрнектейді және ол кез келген жүйе үшін орынды болады. Мұндай принциптерге ''И.Ньютонның 2-заңы'', [[Д’Аламбер принципі]] жатады. Бірақ механиканың вариациялық емес принциптері күш тәрізді таза [[механикалық ұғым]] арқылы өрнектелетіндіктен олар тек механика шеңберінде ғана қолданылады. Мұның үстіне механиканың көптеген есептерінде еркін емес жүйелердің қозғалысы орын ауыстырулары (байланыстармен шектелген) қарастырылады. Мұндай жүйелерге мысалы, сан алуан машиналар мен механизмдер, жер бетіндегі көліктер, т.б. жатады, ал олардың байланыстарына ішпектер (подшипниктер), шарнирлер, тростар, жол не рельс полотнолары жатады. Осы еркін емес жүйе қозғалысын вариациялық емес принциптер арқылы зерттегенде байланыс әсерінің эффектісін байланыс реакциясы деп аталатын күшпен алмастыруға тура келеді. Алайда бұл [[реакция|реакциялардың]] шамасы алдын ала белгісіз болғандықтан байланыс реакциясы түріндегі қозғалыс теңдеуіне енетін қосымша белгісіз шамалар есепті шешу процесін қиындатады. Ал Механиканың вариациялық принциптерінің вариац. емес принциптен ең негізгі артықшылығы оның көмегімен механикалық жүйенің белгісіз байланыс реакциясы кірмейтін қозғалыс теңдеуін бірден шығарып алуға болады. Бұл принципті пайдалану [[вариациялық есептеу тәсілдері|вариациялық есептеу тәсілдерін]] қолдануды қажет етеді. Механиканың вариациялық принциптері түріне қарай екіге ажыратылады: жүйенің әрбір уақыт мезетіндегі орны мен қозғалысын анықтайтын Механиканың вариациялық принциптері дифференциалдық деп, ал осы жүйенің шекті уақыт аралығындағы қозғалысын анықтайтын Механиканың вариациялық принциптері интегралдық деп аталады. Механиканың вариациялық принциптерінде күш шамасының орнына энергия шамасы енгізіледі. Мұның өзі бұл принципті механикалық емес құбылыстарға да қолдануға мүмкіндік береді. <br />

----

{{stub}}

{{wikify}}