Шағыл мысығы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш r2.6.4) (Боттың үстегені: ltg:Felis margarita
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Шағыл мысығы''' (Felіs margarіta) — мысықтәрізділерге жататын түр. Шағыл мысығы негізінен [[Арабия]], [[Синай түбегі]]нде, [[Сахара]]ның солтүстік мен [[Пәкстан]]ның құмды жерлерінде кездеседі. Ал [[Қазақстан]]да [[Маңғыстау]] түбегінің бұйратты құмдары мен шағылдарында және [[Қызылқұм]]ды мекендейді. Дене тұрқы 40 — 52 см, салм. 1,3 — 3,4 кг. Арқасы мен бүйірі құм түстес сарғыш, денесінде айқын емес қара жолақтары болады. Құйрығының ұшы қара қоңыр. Құлағы үшбұрышты, самай сақалы жақсы көрініп тұрады. Табандарындағы тарақ тәрізді қалың қылшықтары олардың құмда еркін жүруіне мүмкіндік береді. Қоныс тепкен жерлерінде ін қазады, кейде түлкі, қарсақтың ескі індерін де пайдалана береді. Ұсақ кеміргіштермен ([[қосаяқтар]], [[құмтышқан]]дар), кейде бауырымен жорғалаушылармен, ұсақ құстармен және жәндіктермен қоректенеді. Қорегін аулауға түнде шығады. Шағыл мысығытар ақпан — наурыз айларында шағылысып, аналығы сәуір — мамырда 2 — 5 (көбінесе 3) жас мысық туады. Құмды, шөлді аймақтарда тіршілік ететін болғандықтан аз зерттелген. Шағыл мысығының саны қай жерде де аз, Қазақстанда 1952 — 55 жылы оның 6 дарабасы ұсталғаны туралы деректен басқа мәлімет жоқ. [[Республика]]да [[Үстірт]] және [[Ақтау-Бозащы]] қорықшаларында қорғауға алынып, Қазақстанның “[[Қызыл кітабына]]” енгізілген.
'''Шағыл мысығы''' [Felis (Eremaelurus margarita] — жыртқыштар отрядына, мысық түқымдастарына жататын сүткоректі жануар. Сахарада, Қарақұм мен Қызылқұм шағылдарында тіршілік етеді, денесінің ұзындығы — 60 см, құйрығы — 35 сантиметрге дейін болатын жабайы мысықтың бір түрі. Сирек, саны аз. Маңғыстау түбегінде, Үстіртте және Қызылқұмда таралған, құмды шөлдерді, әсіресе қыратты, белесті, негізінен бекітілген құмдарды мекендейді. Қазақстанда сан мөлшері белгісіз, санының кемуінің негізгі себептері - қатал әрі қалың қарлы қыс пен қоректің жетіспеуі. Үстірт қорығы мен Ақтау-Бозащы қорықшасында қорғалады. Қызылқұм қорығын ұйымдастыру қажет.
 
 
== Тағы қараңыз ==
Line 5 ⟶ 6:
== Пайдаланылған әдебиеттер ==
* Т. Мұсақұлов, ОРЫСША-ҚАЗАҚША ТҮСІНДІРМЕЛІ БИОЛОГИЯЛЫҚ СӨЗДІК І-том ҚАЗАҚМЕМЛЕКЕТБАСПАСЫ, Алматы — 1959, Редакциясын басқарған: Биология ғылымының докторы профессор Т. Дарқанбаев
*Красная книга Казахстана, т. 1, 3 изд., ауылы , 1996.
 
{{stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:Зоология]]