Көмірсулар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
шӨңдеу түйіні жоқ
Тег: Mobile edit Mobile app edit iOS app edit
1-жол:
[[Сурет:Lactose.svg|thumb|right|310px|Структурлы формуласы]]
'''Көмірсулар''' - химиялық құрамы С<sub>m</sub>(H<sub>2</sub>O)<sub>n</sub> яғни [[көмірсутек]]+[[су]], аты осыдан шыққан) формуласымен өрнектелетін табиғи органикалық қосылыстар класы. '''Көмірсулар''' — химиялық құрамына қарай үлкен екі топқа бөлінеді: мономерлік көмірсулар немесе моносахаридтер және полимерлік '''Көмірсулар'''— [[молекула]]дағы моносахаридтік қалдық санына байланысты олигосахаридтер мен полисахаридтерге бөлінетін Моносахаридтердің [[конденсация]] өнімдері. Ашық түрдегі моносахаридтердің типтік формалары: альдоза үшін СН<sub>2</sub>ОН(СНОН)<sub>n</sub>СНО; кетоза үшін СН<sub>2</sub>ОН(СНОН)<sub>n</sub>СОСН<sub>2</sub>ОН, мұндағы n>1. Моносахаридтердің көп бөлігінде тармақталмаған көміртектік тізбекпен біральдегидтік (альдозалық) немесе кетондық (кетозалық) топ болады. Тізбектеп көміртек [[атом]]ының санына орай моносахаридтер [[тетроза]]ға (С<sub>4</sub>), пентозаға (С<sub>5</sub>), гексозаға (С<sub>6</sub>), т.б. бөлінеді. Кейде кетоза атауына "ул" жұрнағы жалғанады (мысалы, пентулоза, гептулоза, нонулоза, т.б.). Моносахаридтерде көміртектің асимметриялық атомдары болады және оптик. белсенді стереоизомерлер түзіледі. Көмірсулар табиғи көзден алынады. Барлық тірі организмнің құрамында болады. Көмірсулар тамақ ([[глюкоза]], [[крахмал]], пектиндік заттар), тоқыма және қағаз ([[целлюлоза]]) өнеркәсіптерінде, микробиологияда (Көмірсуларды ашы-ту арқылы спирт қышқылдар, т.б. алу) қолданылады, [[медицина]]да дәрі-дәрмек жасау үшін пайдаланылады. [[Фотосинтез]] нәтижесінде [[атмосфера]]дағы су мен көмір қышқыл газынан түзілетін көмірсулар табиғи айналымда болады.
 
== Моносахаридтер ==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Көмірсулар» бетінен алынған