Басаяқтылар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Басаяқтылар''' ([[Cephalopoda]]) – [[моллюскілер]] типіне жататын [[омыртқасыз жануарлар]] класы. Екі класс тармағына бөлінеді: төрт [[желбезектілер]] немесе сыртқы [[бақалшақтылар]] ([[Тetrabranchіa]] – [[Еctocochlea]]) және екі желбезектілер немесе ішкі бақалшақтылар ([[Dіbranchіa]] – [[Coleoіdae]]). Бұлардың 650-ден астам түрлері теңіздер мен мұхитта тіршілік етеді. Денесі жалаңаш ([[наутилус]] деген түрінің ғана бақалшағы бар), тұрқы 1 см-ден 18 м-ге (алып кальмарлар) дейін. Басы денесінен анық жіктелген, аузының айналасындағы жемін ұстауға арналған 8 – 10 қармалауыштарының жабысқақ сорғыштары бар, кейде мүйізденген ілмешегі болады. Басаяқтылардың басының бауыр жағында орналасқан [[мантия]] қуысына жалғасатын түтікше бар. Басаяқтылар [[мантия қуысы]]нан енген суды [[түтікше]] арқылы қысыммен сыртқа шығарып, соның екпінімен қозғалады. Олардың жұтқыншағында [[үккіші]] ([[радула]]) орналасқан. Ауыз қуысына бір немесе екі жұп сілекей бездері ашылады ([[осьминог|осьминогтардың]] артқы сілекей бездері [[у]] шығарады). Кейбір түрінде жіңішке шегі қапшық тәрізді қарынға жалғасады, онда қорғаныш қызметін атқаратын ерекше [[секреция]] ([[сия]]) безі бар. Жұп не қос жұп желбезегімен тыныс алады. Тұйық қан айналу жүйесі өте күрделі, себебі, омыртқасыздардың ішінде тек Басаяқтылардың ғана жүрегі бір [[қарынша]] және екі жүрекшеге бөлінеді (ішкі бақалшақтыларда төртеу болады). Миы, сезім мүшелері, әсіресе, көзі жақсы дамыған. Бұлар негізінен дара жыныстылар, аталықтары жалған қолға (гектокотильге[[гектокотиль]]ге) айналған қармалауышымен ұрықтарын аналықтарының мантия қуысына салу арқылы ұрықтандырады. Басаяқтылар – [[жыртқыштар]], олар көбінесе [[балықтар|балықтарды]], [[шаянтәрізділер|шаянтәрізділерді]] жейді. Ал өздері – судағы сүтқоректілердің (әсіресе, кашалоттардың) жемі. Басаяқтылардың кәсіптік маңызы зор. [[Қытай]], [[Жапония]], [[Корея]], т.б. елдерде тағамға пайдаланылады. Бұлардың етінің сапасы балық етінен де артық, сондықтан жыл сайын 1,64 млн. т (оның 1,2 млн. т-сы [[кальмарлар]]) Басаяқтылар ауланады.