Тынық мұхит: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш →‎Тынық мұхитының жағалауындағы мемлекеттер: clean up, replaced: Папуа Жаңа Гвинея → Папуа — Жаңа Гвинея using AWB
122-жол:
=== Климаты ===
[[Сурет:El nino north american weather.png|thumb|right|250 px|Эль Нинью мен Ла Нинаның Солтүстік Америкаға ықпалы]]
[[Сурет:Typhoon tipTip (1979) peak intensity.jpg|thumb|right|[[Тайфун]]]]
Тынық мұхитының климатына күн сәулесінің радиациясы мен атмосфералық қозғалыстың, Азия құрлықтық бөлігінің әсері зор. Мұхитта барлық климаттық аймақтарды бөлуге болады. Қыс кезінде солтүстік аймақта Алеуттік қысым минимум баролық орталық болып, жаз кезінде әлсіз болады.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/437703/Pacific-Ocean/36083/Islands#toc36085 "Pacific Ocean: Islands"], ''Encyclopædia Britannica''. Retrieved 13 маусым 2013.</ref> Оңтүстікке қарай Солтүстік-Тынық мұхиттық антициклон. [[Экватор]]да экваторлық депрессия (төмен қысым ауданы), ол Оңтүстік-Тынықмұхиттық антициклонға айналады. Оңтүстікке қарай қысым төмендейді, содан соң Антарктидада жоғарғы қысым аймағына ауысады. Баролық ортаның орналасуына байланысты жел бағыты қалыптасады. Солтүстік жарты шардың өлшеулі бөлігінде қыс кезінде батыстан жел басым, ал жазда оңтүстіктен қоңыр жел болады. Қыс мезгілінде мұхиттың солтүстік батысында солтүстік және солтүстік-шығыс муссон желдері болады, жаз кезінде оңтүстіктен соғады. Полюстік фронтта пайда болатын циклондар таяу полюсте болатын шторм дауылдын болатынын анықтайды (әсіресе оңтүстік жарты шарда).<ref>{{cite web|url=http://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/analysis_monitoring/lanina/enso_evolution-status-fcsts-web.pdf|title=ENSO: Recent Evolution, Current Status and Predictions|pages=5, 19–20|author=Climate Prediction Center |author-link=Climate Prediction Center|publisher=[[National Oceanic and Atmospheric Administration]]|date=2014-06-30|accessdate=2014-06-30}}</ref> Солтүстік жарты шардың [[Субтропиктер|субтропиктік]] және [[Тропиктік белдеу|тропиктік]] аймақтарында солтүстік–шығыс [[пассат]]тар басым. Экватор аймағында жыл бойына ауа райы штильді. Оңтүстік жарты шардың тропикалық және субтропикалық аймақтарында қыс кезінде күшті, ал жазда әлсіз оңтүстік-шығыстық пассат басым. Мұнда [[тайфун]] аталатын аса күшті дауылдар тропикте жаз маусымында туындайды. Әдетте [[Филиппиндер|Филиппин]]нің шығысынан бастау алып, [[Тайвань]] және [[Жапония]] арқылы солтүсті батыс пен солтүстікке бет алып, [[Беринг теңізі]] аймағында тоқтайды.<ref name="AOML FAQ G1">{{cite web|title=Frequently Asked Questions: When is hurricane season?|publisher=[[National Oceanic and Atmospheric Administration]]|accessdate=July 25, 2006|url=http://www.aoml.noaa.gov/hrd/tcfaq/G1.html|name-list-format=vanc|author1 = Atlantic Oceanographic and Meteorological Laboratory - Hurricane Research Division|authorlink1=Atlantic Oceanographic and Meteorological Laboratory}}</ref> Тынық мұхитының өзгеде дауыл туындайтын аймағы [[Орталық Америка]]. Оңтүстік жарты шардың қырқыншы енділігінде тұрақты батыс желдері байқалады. Ал жоғарғы енділігінде [[Антарктикалық ауа|антарктикалық]] төмен қысым салдарынан желдер жалпы циклондық айналымға тәуелді.<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/zn.html "Pacific Ocean"], ''World Factbook'', CIA. Retrieved 13 маусым 2013.</ref>
 
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Тынық_мұхит» бетінен алынған