[[File:Castor fiber.jpg|thumb| alt=A.| ''[[Құндыз]]''.]]'''Құндыз''' (Castor fiber) —[[жыртқыш]]тар отряды, [[сусар тұқымдасы]]на жататын, терісі [[бағалы аң]]. [[Қазақстан]]ның орманды, таулы аймақтарында кәдімгі құндыз және [[Орта Азия]] құндызы кездеседі. [[Дене тұрқы]] 65 — 70, құйрығы 41 — 44 см, салмағы 5 — 8 кг. құндыздың арқасы мен құйрығының түсі жылтыраған қара қоңыр. Бауыры ақшыл, төсі сарғыш қоңыр келеді. Саусақтарының арасы жүзу жарғақтарымен көмкерілген. [[Қазақстанның оңтүстік-шығыс]]ындашығысында таралған. [[Іле өзені]]не өзеніне құятын [[Шілік]], [[Үсек]], [[Құндызды]] сияқты таулы өзендерінің сағаларын және Көксу, Қара, [[Тентек өзен]]дерінің өзендерінің жоғарғы жағалауларын мекендейді. Көбіне шабақтар мен балықтармен қоректенеді. Сондай-ақ, [[құстар]]дықұстарды, [[сүтқоректіл]]ерденсүтқоректілерден — қоян, су тышқаны мен ұсақ кеміргіштерді ұстап жейді. Құндыз көбіне өзеннің тік жағасынан ін қазып, сонда паналайды. Інінің аузы су астында болады. Жатағын қыста қатпайтын, балығы бар ағын су бойына салады. Жылына 1 рет түлейді. Аналығы 2 — 4 құнай табады. Көп аулануына байланысты саны күрт азайып кеткен. Осы кезде тек кәдімгі құндызды ғана аулауға рұқсат етіледі. Орта Азия құндызы өте сирек кездесетін болғандықтан Қазақстанның “[[Қызыл кітабыкітап|Қызыл кітабына]]на”” енгізілген. Бұл аң [[Кирсанов]] қорықшасында арнайы қорғалып, өсіріледі. Жылына 100 — 150 құндыз [[елтірісі]] дайындалады (2004). <ref name=”source1”> “Балалар Энциклопедиясы”, V-том </ref>
