Үрімжі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ Тег: Mobile edit Mobile web edit |
Өңдеу түйіні жоқ Тег: Mobile edit Mobile web edit |
||
49-жол:
== Тарих ==
Орта ғасырларда Үрімжі өңірінде юйлүң (Ұрым) атты түркі тайпасы өмір сүрген және Үлнтай (Үрімтай) деген қала болған. Үрімжі деген атау сол Үрімтай деген сөзден шыққан дейтін жорамал бар. Кейбір ғалымдар Үрімжі моңғол тілінде “Көркем жайлау” дегенді білдіреді. 16 ғасырларда моңғолдың ойрат тайпасы шығыстан ауып келіп, Үрімжі өңіріне қоныстанды. 1755 — 57 жылдары [[Цинь патшалығы]] Жоңғар хандығын жойып, 1759 жылы бүкіл Шығыс Түркістанды бағындырып, [[Тянь-Шань]] өңіріне өз билігін орнатты. 1763 жылы [[Цинь патшалығы]] қазіргі Үрімжі қаланың ішіндегі Хүң шань ([[Қызыл тау]]) маңынан қала-қорған салып, атын [[“Ди хуа”]] (ақыл көзін ашу, ағарту және келтіру деген мағынада) қойды. Сол кезден бастап қала құрылысы үздіксіз салынды. Цинь өкіметі [[Абылай хан]]мен келісу арқылы 1758 жылы Үрімжіден қазақтармен сауда жасайтын арнайы базар ашты. Сол жылы [[Қабанбай батыр]] бастаған қазақтың сауда делегациясы Үрімжі базарына жылқы айдап барып сауда жасады. Содан кейін Үрімжі біртіндеп Шығыс [[Түркістан]]дағы негізгі сауда қаласына айналды. Батыс Қытайдағы мұсылмандар көтерілісі талқандалғаннан кейін 1884 ж. Ди хуа Шыңжаң өлкесінің орт. болып белгіленді. Үрімжі тұрғындары көбейіп, қала құрылыстары ұлғая түсті. 1945 жылы Гоминьдан үкіметі Үрімжіге ресми қала мәртебесін берді. Қала 5 аудан және бірнеше ауылдық әкімшіліктен тұрды. 1949 жылы қыркүйек айында Үрімжідегі Гоминьдан үкіметі Қытай коммунистік партиясына бейбіт түрде өздігінен берілді. 1955 жылы Үрімжіде Шыңжаң ұйғыр
[[БАҚ]] - Қытайда қазақ тілінде шығатын саяси, әдеби және ғыл. басылымдар “Шыңжаң газеті”, “Ұлттар ынтымағы”, “Шұғыла”, “Шет ел әдебиеті”, “Мұра”, “Шыңжаң қоғамдық ғылымы”, “Тіл және аударма” сияқты мерзімді басылымдар және “Шыңжаң халық баспасы”, “Шыңжаң оқу-ағарту баспасы”, “Шыңжаң жастар-өрендер баспасы”, “Шыңжаң ғылыми-техника баспасының” қазақ редакциясы бөлімдері шығаратын
== Сілтемелер ==
|