Құрылымдық-функцияналдық талдау<ref name="source1">Қазақ ұлттық энцеклопедиясы 4 том</ref>.Құрылымдық-функцияналдық талдау-[[құбылыс]]тар мен процестерді жүйелі құрылымдық тұтастық ретінде ғылыми-зерттеу әдісі. Құрылымдық-функцияналдық талдауәдісі 20 ғасырдың орта шенінде құрылымдық және функционалдық талдау әдістерін жүйелі қарастырып, біріктіру нәтижесінде пайда болған. Теориялық-методологиялық негізі жалпы ғылыми танымға тән әмбебап әдіс ретінде қаланғанымен, оның негізгі қолдану аясы [[мәдени-әлеуметтік құбылыс]]тар мен процестер болып табылады. Құрылымдық-функцияналдық талдау әдісінде функция ұғымы негізгі орын алады. Бір жағынан, жүйелі тұтастықтың әрбір элементінің өзіндік атқаратын қызметі (функциясы) бар деп есептелсе, екінші жағынан олардың арасында іштей функционалдық тәуелділік, яғни біреуіндегі өзгеріс екіншісіндегі өзгерістің туындысы ретінде қарастырылады. Зерттеліп отырған жүйеге оның орнықты өмір сүруін қамтамасыз ететін себептілік, [[генетикалық, құрылым]]дық, т.б. байланыстармен бірге функционалдық байланыс та тән екендігі, жүйелі тұтастықтың өзгеруі мен дамуында басқа процестермен қатар [[функционалдану процесі]] де маңызды рөл атқаратыны назарда ұсталады. Құрылымдық-функцияналдық талдау мынадай жағдайларда жүргізіледі: а) белгілі бір мәселені оның жекелеген элементтері бойынша талдау, құрылымын анықтау және олардың өзара ықпалдасуы туралы болжамдарды тұжырымдау; ә) әрбір элементтің жалпылық және [[жекелік дәреже]]сін, әрекет сипатын, олардың өзіндік құрылымын ескере отырып, оған сапалық талдау жасау; б) әрбір элементтің сандық өзгеруі мен өзара әсер күшін салыстыру; в) алғашқы талдау негізінде элементтерді жинақтау. Құрылымдық-функцияналдық талдау [[социология]]да кеңінен қолданылып, бірнеше даму сатысынан өтті. Оның пайда болуының алғышарттарын [[классикалық социология]]дан ([[Спенсерден Дюркгейм]]ге дейін) табуға болса, шарықтау шегіне жетуі [[бейклассикалық социология]] ([[Малиновский]], [[Сорокин]], [[Парсонс]], [[Мертон]]) кезеңіне сай келеді. [[Постклассикалық социология]]да ([[Фуко]], [[Гидденс]], [[Хабермас]], [[Луман]], т.б.) ол басқа методологиялық зерттеулер құрамына сіңіп, өз алдына зерттеу тәсілі ретіндегі сипатынан айырылды. Дегенмен, нақтылы [[эмпирикалық социологиялық зерттеулер]]де қолданбалы ғылыми методологиялық құрал ретінде өз орнын сақтап қалды.
