Зекет: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

3екет есесін Құранда белгіленген адамдарға иелендіру арқылы беру. Сондықтан дастарқан жайып, кедейлерге тамақ беру 3екетзекет емес, жай ғана садақа ретінде есептеледі. Өйткені, тамақтандыру кедейлердің тамақ жеулеріне рұқсат қана болып, иелендіру деп есептелмейді. Пайғамбарымыз (с.а.у.) бір хадисінде: «Маған зекет бер» - деген адамға былай жауап берген: «Ұлы АллаһАлла Зекеттіңзекеттің берілетін орындары жайында Пайғамбарыныңпайғамбарының да, басқаның да үкіміне разы болмай, өзі берді. Оны сегіз топқа белдібөлді. Егер сол сегіз топтың ішінде болсаң, саған есеңді берейін» (ӘбуДәуд,3.,24.).3екеттің берілетін орындарын АллаһАлла Тағала «Тәубе» сүресінің алпысыншы алтындааятында тағайындалтағайындап, білдіреді: «Шын мәнінде садақалар (Зекеттерзекеттер) кедей-кепшіктерғекепшіктерге, түгі жоқ міскіндерге, Зекеттізекетті жинауға тағайындалған адамдарға, көңілдері жібітілуі мақсат етілгендерге (жаңа Мұсылмандарғамұсылмандарға),құлдарды азат етуге, қарызға батқандарға,АллаһАлла жолына және қиналған жолаушыларға берілуі АллаһАлла тарапынан парыз етілді» («Тәубә», 60-аят).

*1 - 2 . Пақырлар мен міскіндер. '''Пақыр''' деп - '''нисап''' мөлшеріне жететін байлығыжоқбайлығы жоқ адамдарға, міскін деп - түгі жоқ адамдарға айтылады.

*3. 3екет жинауға тағайындалған арнайы адамдар. Зекеттің жиналуы, сақталуы, есептелінесептелуі, лайық адамдарға таратылып, тапсырылуы сияқты жұмыстар үшін мемлекет тарапынан тағайындалған адамдар.

*4. '''Муәллафатул-қулууб.''' Мұсылман болу бақытына әлі кенелмеген кейбір адамдардың жаманшылыгынанжаманшылығынан сактанусақтану үшін және Исламислам дінін жаңадан қабылдаған иманы әлсіз адамдардың, тіпті әлі Исламдыисламды қабылдамаған кейбір адамдардың көңілін жібіту үшін Пайғамбарымызпайғамбарымыз (с.а.у.) кедей болсын,

ауқатты болсын, оларға 3-тензекеттен белгілі есе беріп отырған. Міне, осы аталмыш үш топ Құранда айтылып, 3-тензекеттен белгілі бір есе тағайындалған «муалләфатул-қулууб» тобына жатады.Бірақ Хазреті Омар дәуірінде бұл топқа берілетін 3екетзекет есесі тоқтатылған. Себебі, Исламислам діні қанатыңқанатын кенкең жайғаннан кейін бұлардың көңілін Исламғаисламға жібітіп, жаманшылықтарынан сақтанудың қажеті аз болды. Бірақ кейбір ғалымдардың [[фәтуа]]сына

сүйенсек, қажет болған жағдайда, қайтадан бұл топқа 3екетзекет беруге болады.

*5. '''Құлдар.''' Қожайынынан азат болу үшін белгілі ақшаға келіскен құлдарға 3екетзекет беріледі. Бұл Исламислам дінінің құлдарды азат ету жолында жұмсаған еңбектерінің бір көрінісі.

*6. '''Қарызға батқандар.''' Қарызынан тыс, нисап мөлшеріндегі малға ие болмаған немесе басқасында алатын қарызы болып, қайтарылқайтарып алуы мүмкін болмағандар қарызды адамдардың тобына жатады. Пақырға 3екетзекет бергеннен гөрі қарызының салдарынан қиыншылық көріп жатқан адамдарға 3екетзекет беру - абзал. Өйткені қарызынан құтылу - қарызды үшін басты міндет.

*7. '''АллаһАлла жолында ілім іздегендер.'''Бұл топқа АллаһАлла ризалығы үшін ілім іздеушілер, АллаһАлла Тағаланың дінін қорғау және жастарымызды имандылық,

адалдық, адамгершілік, әділдік сияқты жақсы сипаттарға тәрбиелеу үшін жалпы коғамымызғақоғамымызға пайдалы болып шешілетін қайырлы істер үшін бар күштерін салып, еңбек етушілер кірелікіреді.

*8. '''Қаржылары бітіп, жолда қалғандар.''' Негізгі тұратын жерлерінде ақшалары бар, яғни бай болса да бұларға 3.зекет беріледі(қажылырқажылар, ілім ізденушілер, т.б. сияқты).'''Ханафи мазһабы''' ғалымдарының көбісінің пікіріне сүйенсек, 3.зекеттің есесін сегіз топтың барлығына бірден беру шарт емес. Яғни, осы сегіз топтың біреуіне ғана берілсе де,3екетзекет ғибадаты орындалады. '''Ханафи және Шафиғи''' мәзһабында бір адам 3екетінзекетін толық немесе бірнеше адам 3екеттерінзекеттерін жинап бір пақырға, яки міскінге берулеріне болады. Бірақ бір адамға нисап мөлшерінде немесе нисап мөлшерінен артық беру -

[[мәкрүһ|мәкрүһ.]] Егер зекет есесі бірнеше адамға бөлініп берілген жағдайда өте аз болып, берілген адамдардың ешқайсысының қанжығасына пайдалы болып байланбаса біреуіне ғана берген жөн. Әйелдің '''нәфақасын''' қамтамасыз ету күйеуінің міндеті болғандықтан, күйеуі пақыр әйеліне малының зекетін беруге болмайды.Имам Әбу Ханифа хазіреттің пікіріне сүйенсек, бай әйел малының 3екетіннзекетін мұқтаж күйеуіне беруге болмайды. Ал [[Имам Әбу Юсуп]] және Имам Мұхаммедтің пікіріне сүйенсек, беруіне болады. Қайын ата және қайын ене - күйеу балаларын, күйеу балалары - қайын аталары мен қайын енелеріне малдарының зекеттерін берулеріне болады.<ref>Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС,2010 ISBN 9965-26-322-1</ref>