Анаэробты ағзалар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

{{Қорық аймақ | name =АНАЭРОБТЫ ОРГАНИЗМДЕР| image =Сурак.jpg|200px | caption =| location = [[Қазақстан]]| area = | established =| governing_body = | world_heritage_site =| website =}}‎ '''Анаэробты организмдер''' , анаэробтар (грек. an – сыз, сіз, емес қосымшасы, aеer – ауа және bіos – тіршілік) – оттексіз ортада өсіп-өніп, тіршілік ететін [[организм]]дер. 1861 ж. Л.Пастер май [[қышқыл]]ын ашытатын бактерияны тапқаннан кейін А. о. терминін ғылымға енгізген. А. о. негізінен [[прокариот]]ты организмдер арасында кең тараған. Ал эукариотты организмдер арасында ашытқы саңырауқұлақтарында, буынаяқтылардың ішегінде өмір сүретін қарапайымдарда, ал көп [[клетка]]лы организмдер ішінде ішек [[паразит]]терінде (атап айтқанда таспа [[құрт]]тар мен [[аскарида]]ларда) кездеседі. А. о. тіршілік ететін ортасында оттектің болу не болмауына байланысты олигатты А. о. және факультативті А. о. болып бөлінеді. Олигатты А. о. – тіршілігі мүлдем оттексіз жүретін организмдер. Оларға май қышқылы бактериясы және сіреспе бактериялары жатады. Көп клеткалы [[жануар]]лар арасында олигатты А. о. кездеспейді. Факультативті А. о. – табиғатта оттектің бар-жоғына қарамай тіршілік ететін организмдер (мыс., ашытқы [[саңырауқұлақ]]тары, іш сүзегі, топалаң қоздырғыштары, т.б.). А. о. негізінде құрамында оттек бар органик. қосылыстарды (спиртті, сүт қышқылын, май қышқылын, т.б.), ал кейбір түрлері минералды қосылыстарды ([[сульфат]]тарды немесе нитраттарды) ыдыратып, осы процесс кезінде бөлініп шыққан оттекті өзінің тіршілік әрекетінде пайдаланады. А. о. аэробты организмдер сияқты табиғаттағы зат айналу процесіне, органик. және минералды заттардың өзгеруіне үлкен әсер етеді. Олар [[спирт]] және [[сүт]] қышқылын ашыту процесінде кеңінен қолданылады. Кейбір А. о. асқа, тағамға түссе, тез өсіп-өніп, адам мен жануарларды уландыруы, ал ауру тудырғыш (патогенді) А. о. түрлі жұқпалы ауруларды ([[сіреспе]], [[ботулизм]] газды [[гангрена]], т.б.) таратуы мүмкін. [[Санат:Қазақстан табиғаты]]▼