|
'''Музей''', '''мұражай'''<ref name="source1">Қазақстан энциклопедиясы, VI-том</ref> (грек тілінде ''museіon'' – муза сарайы) – тарихи-ғылыми дерек ретіндегі [[ескерткіш|ескерткіштерді]], өнер туындыларын, мәдени құндылықтарды, т.б. [[мұра|мұраларды]] сақтап, жинақтап, ғылыми-танымдық қызмет атқаратын [[мекеме]].
==Пайда болу тарихы мен дамуы==
Музей алғашында бағалы бұйымдар мен заттар, мәдени жәдігерлерді сақтайтын қазыналық қор ретінде қалыптасты. Музейлердің қалыптасуына көне замандардағы коллекциялар негіз болды. [[Ежелгі Рим]] шешені Марк Туллий Цицерон: “[[коллекция]] – шашыранды заттарды бір топқа біріктіру” деп түсіндірді. Коллекциялау ісімен [[Аристотель]], Рим патшасы [[Юлий Цезар]], т.б. айналысты. [[Еуропа|Еуропада]] тарихи музейлер 16 – 18 ғ-ларда пайда болды. Музейдің қалыптасуы ұлттық сана-сезімді оятуға, мәдени-саяси идеяларды (ой-сезімді) насихаттауға көмектесті. 1820 ж. [[Германия|Германияда]] өнер музейлері құрылды. 1811 ж. [[Ресей|Ресейде]] – Феодосияда, 1825 ж. [[Одесса|Одессада]], 1828 ж. Керчьте археологиялық бағыттағы және әскери-тарихи музейлер құрылды. 19 ғ. этнографиялық зерттеулердің дамуы нәтижесінде этнографиялық музейлер құрылып, олар ғылыми-зерттеу орталықтарына айналды. Олар: [[Будапешт]] (1872), [[Стокгольм]] (1874), [[Париж]](халықтану музейі, 1877), [[Роттердам]] (1883) қалаларында құрылған этнографиялық музейлер. Ашық аспан астындағы алғашқы этнографиялық музейлер Скансенде (Стокгольм, 1891), қасиетті Мартинде ([[Словакия]], 1893), [[София|Софияда]] (1893) [[Брюссел|Брюссельде]] (1897), Краковта (1910), Арнхемде ([[Нидерланды]], 1912) құрылып, ірі ғылыми ізденістермен айналысты.
|
