Дэвид Юм: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
1-жол:
{{Философ
|есімі = Дэвид Юм
'''Дэвид Юм''' ({{lang-en|David Hume}}, 26.4.1711, [[Эдинбург]], [[Шотландия]], – 25.8.1776, сонда) – ағылшын философы, тарихшы, экономист, көсемсөзші. Юм жаңаеуропалық агностицизмнің негізгі қағидаттаран жүйелеп, позитивизмнің бастауында тұрды. 1739 – 40 ж. “Адам табиғаты жайлы трактатын” жариялады. Отанында Юм “Эссе” (1741) атты қоғамдық-саяси, моральдық-эстетикалық және эконикалық тақырыпқа арналған еңбегімен, ал, [[Франция]]да “[[Дін]]нің негізгі тарихы” шығармасымен кеңінен танылды. Юмның таным теориясы Локтың материалистік таным теориясын, [[Беркли]]дің субъетивті идеялизмін агностицизм және феноменология тұрғысынан қарастыруы негізінде қалыптасты. Психикалық детерменизм тұрғысынан ерік-жігер бостандығын жоққа шығарып, [[Беркли]] дамытқан субстанция сынын қолдана отырып, рухани субстанция ұғымын сынады. [[Социология]]ға байланысты пікірлерінде Юм “билік құдайдан” деген ежелден келе жатқан идеяға да, мемлекеттің шығуына байланысты өз заманындағы басқа пікірлерге де қарсы болды. Юмнің пікірінше қоғам отбасылардың ұлғайып өсуімен пайда болған саяси билік немесе халық бағынып үйренген “[[әскер]]и билік”. Оның заңдылығын билікте ұзақ уақыт тұруымен және жеке меншікті қорғай білуімен анықтауға болады. Юмның позитивистік идеяларының ықпалымен 19 – 20 ғасырларда эмпириокритицизм, неопозитивизм, лингвистикалық [[философия]] сияқты позитивистік ілімдер дамыды.▼
|шынайы есімі =
|сурет = David Hume Ramsay.jpg
|ені =
|сурет атауы =
|Туған кездегі есімі =
|Лақап аты =
|Туған күні = 7.5.1711 (26.4)
|Туған жері = {{Туғанжері|Эдинбург|Эдинбургте}}, [[Шотландия]]
|Қайтыс болған күні = 25.8.1776
|Қайтыс болған жері = {{Қайтысболғанжері|Эдинбург|Эдинбургте}}, [[Шотландия]]
|Азаматтығы = {{Ұлыбритания королдігі}}
|Ұлты =
|Шығармалардың тілі =
|Мектеп = [[Эмпиризм]],<br>[[Шотландтық ағарту]]
|Бағыты = [[Эмпиризм]]
|Кезең = [[Ағарту]]
|Қызығушылығы = [[Метафизика]], [[Эпистемология]], [[Сана философиясы]], [[Этика]], [[Саясат]], [[Эстетика]], [[Дін философиясы]]
|Пікірі =
|Ізашарлары = [[Джон Локк]], [[Джордж Беркли]], [[Фрэнсис Хатчесон]], [[Исаак Ньютон]]
|Мұрагерлері = [[Адам Смит]], [[Адам Фергюсон]], [[Иммануил Кант]], [[Джереми Бентам]], [[Джеймс Мэдисон]], [[Александр Гамильтон]], [[Огюст Конт]], [[Уильям Джемс]], [[Чарльз Дарвин]], [[Бертран Рассел]], [[Томас Генри Хаксли]], [[Джон Стюарт Милль]], [[Альберт Эйнштейн]], [[Альфред Джулс Айер]], [[Джон Лесли Мэки]]
|Сыйақылары =
|Марапаттары =
|Қолтаңбасы =
|сайт =
|уикикітап =
|уикидәйек =
}}
'''Дэвид Юм''' ({{lang-en|David Hume}}, 26.4.1711, [[Эдинбург]], [[Шотландия]], – 25.8.1776, сонда) – ағылшын философы, тарихшы, экономист, көсемсөзші.
▲
== Дереккөздер: ==
| |||