Қушоқы көмір кен орны

ҚУШОҚЫ КӨМІР КЕНІ, Қарағанды қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 55 км жерде. Қушоқы комір кенін алғаш 1839 ж. кен инженері А.Гофман ашты. Кейін А.А. Гапеев, З.Л. Семенова зерттеді. 1945 – 49 ж. Л.П. Жебеневтің басқаруымен “Казахуглегеология” тресі барлау жұмыстарын жүргізді. 1956 – 58 ж. трест геологтары Т.М. Азизов, П.Г. Корнис, А.Өтебековтар кеннің 1- және 2-телімдерінде қайта барлау, 3-телімде толық барлау, 4-телімде алдын ала барлау жұмыстарын жүргізіп, көмірдің негізгі қорын анықтады. 250 м тереңдікке дейін барланған кен орны 1963 жылдан бастап ашық кеніштік әдіспен игеріліп келеді. Қалыңдығы 800 м-ге жететін төменгі карбонда қалыптасқан көмірлі қабаттар Қарағанды көмір алабына ұқсас ашлярик және қарағанды свиталарына бөлінеді де, аумағы 820 км брахиантиклинальді түзеді. Ол солтүстік-батысқа қарай созылған, қанаттарының жатысы солтүстік-шығыста 10 – 30, оңтүстік-батыста 50 – 60, созыңқы жарылымдармен тілімделген. Ашлярик свитасының жоғарғы бөлімінде қалыңдығы 0,7 – 15,0 м (ортасы 2,1 – 4,4 м) болатын 8 көмір қабаты бар. Қарағанды свитасының мору процесінен сақталған бөлігінде де қалыңдығы 1,3 – 26,0 м (ортасы 4 – 13 м ) 5 көмірлі қабат кездеседі. Бұл свитадағы көмірлі қабаттың жалпы қалыңдығы 322 м, жатыс тереңдігі 400 м. Қушоқы комір кенін алғаш көмірінің күлділігі жоғары (30 – 44%), байытылуы қиын, күкірттілігі төмен, ортасы фосфорлы гумустық таскөмірлер типіне жатады. Жану жылуының қуаты 8,5 мың ккал/кг. Көмірі тек энергетикалық отын ретінде пайдаланылады. Көмірдің жалпы қоры 651 млн. т, оның 152 млн. тоннасын ашық әдіспен өндіруге болады.