Каспий теңізі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш ДолбоЯщер (т) өңдемелерінен Нұрлан Рахымжанов соңғы нұсқасына қайтарды Тег: Rollback |
шӨңдеу түйіні жоқ |
||
31-жол:
Каспий теңізі [[неоген дәуірі]]нің аяғында жер қыртысының көтерілуінен [[Қара теңіз]]ден бөлінді. Бұл кезді Каспий теңізінің пайда болған уақыты деп есептеуге болады. Каспий теңізінің жалпы ауданы 376 мың км<sup>2</sup>. Оның беті теңіз деңгейінен 28 м төмен жатыр. Теңіз солтүстіктен оңтүстікке қарай 1200 км-ге созыла орналасқан. Теңіздің ендірек жері - 435 км, ал енсіз жері - 193 км. Каспий теңізінің жағалау сызығының ұзындығы - 7000 км. Оның суы 5 мемлекеттің жағалауын шайып жатыр. Жағалау сызығының Қазақстан үлесіне - 29% (2340 км), [[Ресей]]ге - 9%, [[Әзірбайжан]]ға - 20%, [[Түрікменстан]]ға - 21%, [[Иран Ислам Республикасы]] - 14% тиеді.
Каспий теңізіне 130-ға жуық өзендер мен ағынды сулар Құнды. Олардың теңізге құятын жиынтық ағыны жылына орташа есеппен 300 км<sup>3</sup>. Осы мөлшердің 80%-ы [[Еділ өзені|Еділ өзенінің]], 5%-ы - [[Жайық|Жайықтың]] үлесіне тиеді. Ағынның 10-11%- ын Батыс жағалаудағы өзендер [[Терек]], [[Сулак]], Самур, Кура және т.б. береді. Қалған 4-5%-ы Иран жағалауы өзендерінен келеді. Шығыс жағалауларда тұрақты ағын сулар жоқ.
==Қалыптасуы==
| |||