Билеуші: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: энцклопедия → энциклопедия using AWB
«Правитель» бетінен аударылып түзілді
1-жол:
'''Билеуші''' - [[Мемлекет|мемлекетті]] өз қалауы бойынша басқаратын адам.
'''Билеушi''', '''әмірші''' — мемлекеттегі ең жоғары лауазым иесінің ([[қаған]]ның, [[хан]]ның, [[шаһ]]тың, т.б.) құзыретін білдіретін жинақтаушы ұғым. Кейде көпшілік мемлекет құрамындағы әкімшілік бөліктерді ([[ұлыс]]тарды, [[аймақ]]тарды, т.б.) басқарушыларды да билеуші деп атаған. Қазақ халқының ұғымында билеуші атауы жеке дара билеп-төстеушіліктің (авторитарлық биліктің), өктемдіктің баламасы ретінде де қабылданады.<ref name="source1">«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том</ref>
 
«Әмірші» сөзі кез-келген саяси жүйенің, [[Мемлекеттік басқару формасы|басқару формасының]] [[Елбасы|мемлекет басшысы]] емес, « [[Монарх|монархты]] » белгілеу үшін жиі қолданылады, өйткені [[Республика|республикаларда]] шексіз билікке ие «билеушілер» жоқ, бірақ парламентпен, сот жүйесімен бірге басқаратын «мемлекет басшылары» болуы мүмкін т.б. Сондай-ақ, бұл сөзді регенттер мен [[Узурпация|узурпаторлар]] деп атауға болады, бірақ оны «монархпен» сәйкестендіреді, егер оны халықтың өзі не ақсақалдар съезінде, не үкімет палатасында, не парламентте, не қасиетті [[Синод|синодта]] немесе [[Сенат|сенатта]] таңдаған болса (яғни мемлекетті немесе елді басқарған министрлік монарх болмаған жағдайда, оған қажетті куәландырылған құжат беріледі). Егер бұған дейін бұл штатта немесе елде орталықтандырылған билік болмаса (монархқа, билеушіге бағынышты үкімет) бұл берілген территориядағы абсолютті монарх заңды болады. Сол себептер бойынша «билеуші» ұғымы ежелгі [[Монарх|монархтардың]] [[Дәреже|атақтарын]] тағайындауда « [[патша]] » сөзінен гөрі дәлірек және дұрыс. Кейде ол Жоғарғы билеуші, қасиетті билеуші ретінде тағайындалды (бұл атақтардың барлығы абсолюттік билікті сипаттау үшін қажет болды, бірақ бұл штаттың Конституциясында (штаттардың негізгі заңдарында) белгіленген шектеулерден құралған емес). Канондар негізінен адамдар оған сене алу үшін қажет болды.
==Дереккөздер</span>==
<references/>
 
== Сонымен қатар қараңыз ==
{{wikify}}
{{Div col|2}}
* [[Елбасы]]
* [[Вождь]]
* [[Господарь]]
* [[Верховный правитель России]]
* [[Пу И|Верховный правитель Маньчжоу-го]]
* [[Государь]]
{{Div col end}}
 
== Ескертулер ==
[[Санат:Мемлекет]]
=={{Дереккөздер</span>==}}
 
== Сілтемелер ==
 
* [http://www.slovopedia.com/3/207/822761.html Ушаковтың түсіндірме сөздігі.]
* [http://www.slovopedia.com/4/207/665809.html Орыс тілінің түсіндірме сөздігі (Ожегов С., Шведова Н.] [http://www.slovopedia.com/4/207/665809.html ...] [http://www.slovopedia.com/4/207/665809.html )]
* [http://www.slovopedia.com/15/207/1565492.html Орыс тілінің түсіндірме сөздігі редакциялаған Т.] [http://www.slovopedia.com/15/207/1565492.html Ф.] [http://www.slovopedia.com/15/207/1565492.html Ефремова.]
[[Санат:Титулдар]]
[[Санат:Мемлекеттік аппарат]]
[[Санат:Мемлекет]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Билеуші» бетінен алынған