Алтай (қала): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

|әкімшілік күйі = Аудан орталығы

|елтаңба = Coat_of_arms_of_Zyryanovsk.png

|ту ені =

|lat_deg =49 |lat_min =4443|lat_sec = 59

|lon_deg =84 |lon_min =16|lon_sec = 56

|облысы = Шығыс Қазақстан облысы

|кестедегі облыс = Шығыс Қазақстан облысы{{!}}Шығыс Қазақстан

|ауданы = Алтай ауданы

|кестедегі аудан = Алтай ауданы{{!}}Алтай ауданы

|мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Қалалық әкімдігі

|мекені = Алтай қалалық әкімдігі{{!}}Алтай қалалық әкімдігі

|санақ жылы = 20102009

Қала автобустық жолдар, темір жол арқылы жақын жатқан елді мекендермен және облыс орталығымен қатынасады. Негізгі жүк тасымалдау қызметін жолаушылар тасымалдау саласында – «Дилер Восток», жүк тасымалдау саласында – «Казцинк-Транс» ЖШС, «Колор» ЖШС атқарады. Көліктік қамтамасыз етумен «[[Эксперимент]]» ӨК, жеке кәсіпкерлер айналысады. Телефон байланысын «[[Қазақтелеком]]» АҚ Зырян аудандық телекоммуникация торабы қамтамасыз етеді. ''Орта және шағын бизнес кәсіорындары тамақ өнімдерін, тігін өнімдерін дайындаумен, сауда қызметін көрсетумен'' және т.б. айналысады. Қалада 5 жалпы білім беру мектебі, 2 бастауыш мектеп, 2 мектеп-интернат, 2 балабақша, Д. Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университетінің студенттер мен оқушыларды жалпытехникалық және жоғарғы оқу орындарына дейін дайындайтын орталық, № 10 кәсіптік мектеп, ''Қ.Нұрғалиев'' атындағы колледж филиалы, «[[Гиппократ]]» медициналық колледжі, Аграрлық техникалық колледж, [[құрылыс]] және [[транспорт]] колледжі, «Тілдерді оқыту орталығы» КМҚК бар. Қаладағы денсаулық сақтауда 11 мекеме бар. Соның ішінде Шығыс Қазақстан облысының [[Денсаулық сақтау департаменті]]» ММ «[[Орталық аудандық-қалалық аурухана]]» КМҚК, «Зырян қаласының медициналық орталығы» КМҚК, 3 алғашқы медико-санитарлық көмек орталығы бар. Қала халқы мен қонақтарына мәдени қызметті «Мәдениет орталығы», «Алтай ауданы-Зырян қаласының орталықтандырылған кітапханалық жүйесі» ММ, «Бос уақыт» КМҚК жүзеге асырады, спорт және музыка мектептері бар. Зырян қаласында өкімет және атқарушылық биліктің аудандық органдары бар: мәслихат және Алтай ауданы әкімінің аппараты, облыстық билік органдарының аудандық бөлімдері, қызметтері, аумақтық құрылымдары.<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref>

== Халқы ==

Қала іргесінің қалануы 1791 жылы инженер Г. Зыряновтың осы өңірден қорғасын кенін ашу тарихымен тығыз байланысты. 1795 жылдан бастап қорғасын кені игеріле бастады. [[Ұлы Отан соғысы]] жылдары Зырянов майдан үшін өте қажет қорғасын, мыс, т.б. өнімдерді көптеп жіберді.

Қазіргі Зырянов – республикамыздағы түсті металлургия орталықтарының бірі. Қалада және оған қарасты әкімшілік аумақта “[[Қазмырыш]]” акционерлік қоғамының кен байыту комбинаты, “Полиметал кендерін өндіру және байыту” акционерлік қоғамы, Бұқтырма гидроэнергетикалық торабы, “Бұқтырма цемент компаниясы” акционерлік қоғамы, шұжық жасайтын “Зырянов – Ет” серіктестігі, “Зырянов сыра зауыты”, “Зырянов қалалық сүт зауыты”, бояу өндіретін “Колер” серіктестігі, т.б. кәсіпорындар жұмыс істейді. Қалада Шығыс Қазақстан техникалық университетінің филиалы, 14 жалпы білім беретін мектеп, музыкалық және кәсіптік-техникалық мектеп, кеншілердің мәдениет сарайы, кітапханалар (3), стадион, 3 аурухана, 2 емхана, санэпидстанса, 5 фельдшерлік-акушерлік пункт, диагностикалық орталық бар. Тұрғындары облыс орталығы – Өскемен қаласымен темір жол және автомобиль жолы арқылы қатынасады.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том</ref>