Амал: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Тег: Reverted |
Тег: Reverted |
||
19-жол:
== Жыл мезгіліне байланысты амалдар реті==
Амалдар [[наурыз]] айынан басталады. Жыл аяғында, яғни наурыз айының 17-21 күндері аралығында болатын жауын-шашынды, суық, әрі лайсаң мезгіл [[бесқонақ]]тан қатты сақтанып отырған. [[Самарқан]]ның көк тасы жібитін күн деп Наурыз айының 22-ін айтады. Бүл күні [[Шығыс күнтізбесі]] бойынша жаңа жыл басталады. Осы күні шығыста күн жылып, жер жібіп, ашық, шуақты мезгілдер басталады. Жаңа айдың туатынына дейінгі бір-екі күн мен «кеміген» айдың аспаннан екі күндік жоқ болып кету мерзімін қазақ [[
Наурыз айының соңғы күндерінде жыл құстары да ұшып келе бастайды, аралас қарлы жаңбыр, суық жел тұрады. Мұны ел [[құс қанаты]] деп атап амалға жатқызған.
60-жол:
Бес тоғыстың бет жуары деген сөз орамы бес тоғыстағы (наурыз) амалдың (жауын-шашынды 5-10 күн) шаруаға жайлы екенін білдіреді. Кей жерлерде бес тоғыстан соң он күнде өтетін амалды отамалы ойылған қыс деп атайды. Есепшілердің айтуынша, [[отамалы]]ның: «Қара жерге келсем, қар әкелемін, қарға келсем, қар әкетемін», — дейтін серті бар. Отамалы қара жерге келсе, жайсыздау болып, боранды, жауын-шашынды күн көп болады. Сөйтіп, амалдар дәстүрлі күнқайыру жүйесінің сан ғасырлық халықтық тәжірибенің тезінен өткен өзіндік принциптері мен нормалары (тәсілдері) бар ең мәнді элементтері болып табылады.<ref>Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2</ref>
== Қазақстанның батыс өңірінде кездесетін амалдар ==
| |||