Абай Құнанбайұлы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
→‎Қысқаша шолу: Қатені дүзедім
Тег: Reverted Mobile edit Mobile web edit
30-жол:
 
== Қысқаша шолу ==
[[Орта жүз]]дің [[Арғын]] тайпасының қалың [[Тобықты]] руынанелінде шыққанөскен,өз билерәкесі әулетінен.атақты Әкесіақын [[Дулат Бабатайұлы]](төрт ұлдың ішінде ерекше болып өсуінің себебі) Дулат әкесі [[Найман]] тайпасының [[Қаракерей]] руының '''Сыбан''' бұтағынан бұл бір бұтақтан 15 ақын өрбіген солардың бірегейлері Абай оның оқушысы Әліп ақын және Дулат ақын ал енді баққан әкесі [[Құнанбай Өскенбайұлы]] өз заманындағы атақ даңқы алысқа кеткен адамдардың бірі болған. Патша өкіметі [[19 ғасыр|XIX ғасырдың]] ортасындағы бір сайлауда оны [[Қарқаралы ауданы]]ның аға сұлтандығына бекіткен. ШешесіАбайдың ұлы апасы [[ҰлжанЗере]] Орта жүздің [[АрғынНайман]] тайпасынан [[ҚаракесекМатай (Арғынру бірлестігі)|Қаракесек руыМатай]]ның шешендікпен, тапқырлық, әзіл әжуамен аты шыққан шаншарлардыңАталықтың қызы «Абай» деп жас Ибраһимді анасыапасы [[ҰлжанЗере]] еркелетіп атаған. Содан бері бұл есіммен Абай тарихқа енді.
 
Осындай текті ортадан шыққан Құнанбай мен Ұлжаннан туған төрт ұлдың бірі Абай жастайынан ақ ерекше қабілетімен, ақылдылығымен көзге түседі. Балаға сыншы әкесі осы баласынан қатты үміт етеді. Әкесі оның зеректілігін байқағаннан кейін, 10 жасқа толған соң [[Ахмет Риза Медресесі|Семейдегі Ахмет Риза медресесіне]] береді.Медреседе төрт жыл оқығаннан кейін, оқудан шығарып алып, қасында ұстап, ел басқару ісіне баули бастайды. Әкесінің төңірегінде ел жақсыларымен араласып, өз халқының рухани мәдениет жүйелерімен жете танысады. Өзі [[би]]лер үлгісінде шешен сөйлеуге төселеді. Ұтымды сөзімен, әділ билігімен елге танылып, аты шығады. Көп ұзамай, жетпісінші жылдардың бас кезінде Қоңыр Көкше дейтін елге [[болыс]] болады. Билікке араласып, біраз тәжірибе жинақтағаннан кейін ол халық тұрмысындағы көлеңкелі жақтарға сәуле түсіруге күш салып бағады. Бірақ онысынан пәлендей көңіл тоятындай нәтиже шығара алмайды. Сондықтан халқына пайдалы деп тапқан істерін көркем сөзбен, әсіресе, өлеңмен насихаттамақ болады. Абай бір жағынан шығыс классиктері [[Низами]], [[Сағди Ширази|Сағди]], Қожа Хафиз, [[Әлішер Науаи|Науаи]], [[Физули Мұхаммед Сүлейманоғлы|Физули]], Жәми тағы басқаларды оқыса, екінші жағынан [[Пушкин Александр Сергеевич|А. С. Пушкин]], А.И. Герцен, М.Е. Салтыков-Щедрин, Н.А. Некрасов, М.Ю. , [[Толстой Лев|Л.Н. Толстой]], [[Крылов Иван Андреевич|И.А. Крылов]], [[Фёдор Михайлович Достоевский|Ф.М. Достоевский]], [[Иван Сергеевич Тургенев|И.С. Тургенев]], [[Чернышевский Николай Гаврилович|Н.Г. Чернышевский]] мұраларын оқып, терең таныс болған, Батыс әдебиетінен [[Йоганн Вольфганг фон Гёте|Гете]], [[Джордж Байрон]] сияқты ақындарды оқып, Дрепер, [[Спиноза]], [[Спенсер Герберт|Спенсер]], Льюис, [[Дарвин Чарлз Роберт|Дарвин]] сынды ғалымдардың еңбектерін зерттейді.<ref>Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7</ref>