'''Ауксиндер ''' ({{lang-grc|αὔξω}} – "өсемін") – өсімдік [[жасуша]]ларында түзілетін [[физиология]]лық маңызы зор, өсу процестеріне демеу болатын өсімдіктер [[гормон]]дары, индол туындылары. А. жасанды және табиғи жолмен түзіледі. Ауксин өркендердің ұштарында, жапырақтарда және тұөымтұқым жарнақтарында, өсіп келе жатқан ұрықта түзіледі. Өсімдік тозағында да ауксин кездеседі. Жасанды А. – өсімдік өсіру тәжірибесінде қолданылатын [[кристал]]ды заттардан ([[мыс]]., [[индолил]] май [[қышқыл]]ы, нафтил-сірке қышқылы, т.б.) алынады. Табиғи А. барлық жоғ. және төм. сатыдағы өсімдіктердің көпшілігінде, сондай-ақ [[бактерия]]ларда түзіледі. Олар өсіп келе жатқан өркендердің ұштарында, тұқымда, тұқымжарнақта пайда болып, жасушалардың созылуын, сабақтың, [[жапырақ]]тардың, [[тамыр]] кесінділерінің өсуін, олардың иілгіштік қасиеттерінің пайда болуын тудырады, қалемшелердің тамырлану қарқынын тездетеді. А. әсерінен қышқылданған [[клетка]] қабығы жұмсарып, оның құрамындағы [[целлюлоза]] және пектиндік [[полимер]]лері үзіліп, қасиеті өзгереді. Бұл ішкі (тургорлық) қысымның әсерінен өсіп келе жатқан жасушаның созылуын жеңілдетеді. А. қоректік ортада өскен өсімдік ұлпасында (каллус) және қалемшелерде қосалқы тамырлардың пайда болуына ықпал ететіндіктен көбеюі жеделдейді. А. мен өсімдік гормондары ([[цитокинин]]дердің) біріккен үйлесімді әсері жасанды ортада өскен жасуша [[ұлпа]]ларының жіктелуін және тамыр түзілуін қамтамасыз етеді. А. ш-нда А. қалемшелерді тамырландыру, түйіндер мен [[жеміс]]тердің ерте үзіліп түспеуі үшін және [[гербицид]] ретінде қолданылады<ref>Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том</ref>.
