Қырым татарлары: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
→‎Тарихы: толықтыру
толықтыру
62-жол:
 
Қырым татарлары Сталин билігі кезінде [[Қырым түбегі|Қырым]]нан [[Орта Азия]]ға, [[Қазақстан]] мен [[Орал]]ға күштеп жер аударылған. 1957 жылға дейін Қырым татарларын жеке халық ретінде атауға тыйым салынып келді. Тек 1990 — 92 жылдары 200 мыңдай Қырым татарлары атамекені Қырымға қайта оралды. Қырым татарларының тілі мен ұлттық [[мәдениет]]і, [[өнер]]і мен [[салт-дәстүр]]і, бай ауыз әдебиеті қалыптасқан. Қырым татарларының ұлттық музыкасы мен өнерінде, әдет-ғұрпы мен наным-сенімінде, тұрмыс-тіршілігі мен шаруашылығында қыпшақ ұлыстарымен ортақтық басым.<ref name="source1">Қазақстан Энциклопедиясы</ref>
 
== Мәдениеті ==
Қырым татарларының негізгі тағамдарына [[ет]], [[балық]], жеміс-жидек, [[сүт]] жатады. Олар ет тағамдарынан қой еті мен сиыр етін жейді. Және де къакъач пен бастырма жасайды. Әдетте, еттен, [[картоп]]тан, [[асқабақ]]тан, [[күріш]]тен, жаңғақтан тағы да басқа түрлі бәліштер пісіреді. Көбінесе, наннан қабаттап (кобете, бурма, локъум, пите), ішіне қой және сиыр етін салып, дәмді бәліштер пісіреді.
 
Сонымен қатар майға чиберек немес майсыз янтыкъ пісіреді. Күнделікті дайындайтын тағамдарының ішінде [[тұшпара]] (къашыкъаш немесе татараш), бұршақ кеспесі (сюзме бакъла), қайнатылған қамырдың бөліктері (макъарне, акъчачыкъ) бар. Үгітілген жаңғақ пен сарымсақты айранға қосып, хош иісті қамыр жасайды. Сүт тағамдары ішінен ашытылған [[айран]] (къатыкь, ёгьурт), сонымен қатар тұз салынған, қою қышқыл сүт (сюзме къатыкъ) және [[сүзбе]] (ырымчыкъ), қаймақ (къаймакъ), сары май (сары ягъ) дайындайды. Сиыр, ешкі және қой сүтінен түрлі [[ірімшік]]тер жасайды (пенир, къашкъавал). Ал бие сүтінен шипалы қымыз, қою қышқыл сүттен пияз бен тұзды су құйып, шөл қандыратын сусын дайындайды. Оны қырым татарлары язма немесе [[айран]] деп атайды. Бал, өрік, кептірілген жемістермен, жаңғақпен шай мен кофе ішеді.
 
 
== Дереккөздер ==