Кесірткелер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Ташметов шахрух (т) өңдемелерінен Kmoksy соңғы нұсқасына қайтарды Тег: Rollback |
ш мен кесіркелер түрлерін қостым Тег: Reverted |
||
23-жол:
== Қоректенуі ==
Кесірткелердің арасында жемін күндіз де, түнде де аулайтын түрлері бар. Түрлі жәндіктер мен олардың дернәсілдерімен, [[өрмекшілер]], [[моллюскілер]], [[Құрт|құрттармен]], ұсақ кемірушілермен, құстар және олардың жұмыртқасымен, бақа, жыландармен, аздаған түрі өсімдіктің жұмсақ бөліктерімен, жемісімен және тұқымымен қоректенеді.<ref>Қ.Қайым,Б.Муханов,Р.Сәтімбекұлы,М.Шаймарданқызы, "Жануартану"(1998), 167 б., ISBN 5-625-03599-7</ref>
==Хамелеон==
Хамелеондар Африкада, Азияда және де Еуропаның кейбір елдерінде кездеседі. Сонымен қатар оларды Америка Құрама Штаттарының бірнеше штатына жерсіндірген. Хамелеондар өздерінің түстерін өзгерте алу ерекшеліктерімен белгілі. Олардың терілерінде хроматофор деп аталатын арнайы жасушалары бар, солар терілерінің түсін жарыққа, температураға және басқа да қоршаған орта өзгерістеріне байланысты реттеп отырады. Сонымен қатар олар қорыққанда да терілерінің түстерін өзгертулері мүмкін. Хамелеондардың тағы бір ерекшеліктері – олардың көздерінің қабағы қозғалмалы, ойнақшып тұрады және ұзын, жіңішке сыртқа шығатын тілдері болады.
==Игуана==
Игуаналар – Америкада Канададан Аргентинаға дейінгі территорияда кездесетін үлкен кесірткелер. Америкадан бөлек игуаналарды Мадагаскар, Фиджи және Тонгадан кездестіруге болады. Олардың ұзындық тары 1,8 м-ге дейін жетеді. Игуа налардың денелерінде қара, қоңыр немесе жасыл қабыршақтары болады, арқа омыртқасы ұзынынан созылып жатады. Барлық игуаналардың тамақтарының астында салбырап тұратын жалпақ бос тері болады.
==Варан (ешкіемер)==
Варандар – Африка, Азия және Австралияда кездесетін үлкен кесірткелер. Сонымен қатар олар ең ақылды және бейімделгіш бауырымен жорғалаушыларға жатады. Олардың ұзын дық тары 3 м-ге дейін жетулері мүмкін. Бұл кесірт-ке лердің ұзын, айыр, жыландікі тәрізді тілдері, ұзын мойындары, мықты аяқтары және ұзын, күшті құйрық тары бар. Варандар ағашқа жақсы өрмелеп, суда жақсы жүзеді.
==Теңіз игуанасы==
Теңіз игуаналары – Галапагос аралдарының жергілікті кесірткелері. Бұлар – теңізде өмір сүріп, сонда қоректене алатын жалғыз кесірткелер. Ғалымдардың ойынша, бұл игуаналар Галапагос аралдарына кездейсоқ келген, олар Оңтүстік Американың құрғақ жерінде өмір сүрген игуаналардан шыққан.
==Улы тісті кесіртке==
Улы тісті кесіртке – Америка Құрама Штаттары мен Мексиканың жергілікті улы кесірткесі. Бұл – Америка Құрама Штаттарындағы ең үлкен кесіртке. Улы тісті кесірткенің денесі мығым және өрнекті келеді, май жинайтын үлкен ауыр құйрығы болады. Олардың ұзындықтары 40-50 см, ал салмақтары 2 кг-ға жетеді. Улы тісті кесірткелердің екі түрі бар, олар – торлы улы кесіртке және жолақты улы кесіртке.
==Көржылан кесіртке==
Көржылан кесіртке немесе көржыландар – Еуропа, Азия және Америкада кездесетін жылан тәріздес кесірткелер. Олардың қабыр-шақты терісі бар жылтыр денелері болады. Жыландар секілді олардың да аяқтары болмайды. Алайда жыландардан ерекшелігі – олардың қозғалмалы қабақтары мен сыртқы құлақ қалқаны бар. Сонымен қатар көржылан кесірткелерінің жауларынан қорғайтын ұзын, нәзік құйрығы болады. Олар құйрықтарын оңай үзіп, қашып құтыла алады. Еуропалық аяқсыз кесіртке – ең үлкен көржылан кесірткесі. Оның ұзындығы шамамен 1,2 м-ге жетеді.
==Комодтық варан==
Индонезияның Кіші Зонд аралдарында кездесетін комодтық варан – әлемдегі ең үлкен кесіртке. Комодтық варандар – варандардың бір түрі. Олардың ұзындықтары3 м-ге, ал салмақтары 150 кг-ға дейін жетеді.
==Геккон==
Геккондар – әлемнің барлық жерінің жылы аймақтарында кездесетін кесірткелер. Геккандардың 2000нан астам түрі белгілі. Олар – бірбірімен тілдесу үшін қатты дыбыстар шығаратын ерекше кесірткелер. Оңтүстікшығыс Азия мен Жаңа Зеландияның батысында кездесетін геккондар – әлемдегі ең үлкен геккондар. Олардың ұзын дықтары 35 смге дейін жетеді.
== Дереккөздер ==
| |||