Қоқиқаздар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Қоқиқаздар''' ({{lang-la|Phoenicopterus}}) — құстардың [[Қырлықырлы төсті құстар]] тармағының [[Қоқиқаздарқоқиқаздар тұқымдасы]]на жататын құстар туысы, дене бітімі ерекше, тұмсығы имек, сирек кездесетін [[құстар]].

Ұшып бара жатқан қоқиқаздың қанаттары лапылдап жанған оттың жалынына ұқсас болғандықтан оларды кей [[халық]]тархалықтар “от немесе жалын құс” деп те атайды.

Қоқиқаз – қырлы төсті [[құстар]] тобының отряды. Алғашқы қазба қалдықтары эоцен, ал осы күнгілері жоғарғы олигоцен кезеңінен белгілі. Қоқиқаз дүние жүзіндегі бойы ең биік және аяқтары мен мойны ұзын [[құстар]]. Дене бітімі жұмыр. Дене тұрқы ірі әрі жабайы қаздарға ұқсас, сондықтан қоқиқазды [[халық]] арасында қызылқаз деп те атайды. Қораздары мекиендерінен ірілеу. Бойының биіктігі 91 – 120 сантиметрдей. Қораздарының салмағы 4,5 килограмм, ал мекиендерінікі – 3 килограммдай. Қанаттарының ұзындығы 35 – 49 сантиметр. Ересек қоқиқаздардың қауырсындарының түсі ақ, қызғылт, ұштары қара, ұзындығы 11-16 сантиметр, тұмсықтарының екі жақ жиегіндегі тілімденген “тісшелері” қоректенген кезде сүзгіштік қызмет атқарады.

Қоқиқаз топтанып тіршілік етеді. Тұмсығы орта тұсынан бірден төмен қарап иіледі де қойқиып тұратындықтан “қоқиқаз” деп аталған. Мойнының пішіні латынның “S” әрпі тәрізді. Жіліншігі сирағынан 3 еседей ұзын. Саусақтарының арасы терілі жүзу жарғағымен байланысқан. Негізінен [[Тропиктік Белдеубелдеу|тропиктік]] және [[Субтропиктер|субтропиктік]] аймақтарда тіршілік етеді. 4 тұқымдасқа бірігетін 3 туысы, 6 түрі бар. Олардың көпшілік түрі экваторға жақын белдеулерде кеңінен таралған. Орталық және Оңтүстік Америкада, [[Африка]]да, [[Еуразия]]да көптеп кездеседі. Қоқиқаздың кей түрлері (кіші, джеймс қоқиқаздары) қоныс ауыстырмай бір орында тіршілік етеді.

Қазақстанда [[Теңіз көлі|Теңіз]], [[Шалқартеңіз]] көлдері мен [[Каспий теңізі]]нің солтүстік-шығыс жағалауында, [[Асаубалық]], [[ҚОҚАЙ|Қоқай]], [[Есей]], [[Қорғалжын]], [[Сұлтангелді]], Үлкен және Кіші [[Қаракөл]] су айдындарында қызғылт қоқиқаздар (roseus) кездеседі.<ref>«Красная книга Казахстана», Алматы, 2006;</ref>