Гестапо: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
2-жол:
'''Гестапо''' - елдегі үлкен террорды жүзеге асыру үшін [[жұмыс]] істейтін, гитлерлік [[Германия]]дағы фашистік [[құпия]]лы [[мемлекет]]тік полиция.<ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Әлеуметтану және саясаттану бойынша / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2006. - 569 б.
ISBN 9965-808-89-9</ref>
 
== Басшылары ==
Рудольф Дильс-1933 жылдың 26 сәуірінен 1934 жылдың 20 сәуіріне дейін
 
Рейнхард Гейдрих — 1934 жылдың 22 сәуірінен 1939 жылдың 27 қыркүйегіне дейін
 
Генрих Мюллер-1939 жылдың 27 қыркүйегінен 1945 жылдың мамырына дейін
 
== Ұйымдастырушылық даму ==
Гестапоны 1933 жылы 26 сәуірде Пруссияның ішкі істер министрі Герман Геринг құрды. Бастапқыда бұл салыстырмалы түрде қарапайым орган — қайта ұйымдастырылған Пруссия полициясының 1А бөлімі (саяси қылмыстар) туралы болды, оның негізгі міндеті саяси қарсыластарды бақылау және оларға қарсы тұру болды. Бөлім басшысы болып Рудольф Дильс тағайындалды. Көп ұзамай бөлім атауын алады Құпия мемлекеттік полиция.
 
1936 жылдың 17 маусымына дейін Geheime Staatspolizeiamt қысқартылған gestapa атауына ие болды. Гиммлер жүргізген реформадан кейін бұл атау Geheime Staatspolizei болып өзгерді, ал қысқартылған атауы да Gestapo болып өзгерді.
 
Берлиннен басқа гестапо бөлімшелері бүкіл Пруссияда құрылады. Осы уақытта Генрих Гиммлер, СС рейхсфюрері және Бавария полиция бөлімінің бастығы Германияның әртүрлі жерлеріндегі саяси полиция бөлімшелерін біріктіру бойынша жұмыс жүргізуде. Бірте-бірте Германияның барлық саяси полициясы, Пруссиядан басқа, Гиммлерге бағынуға көшеді.
 
1933 жылы 30 Қарашада Геринг Пруссия үкіметінің төрағасы-министр ретінде жарлық шығарды, оған сәйкес гестапо Пруссия ІІМ-нің қарамағынан шығарылып, тәуелсіз ұйымға айналды
 
== Фашистік Германиядағы гестапоның негізгі филиалдары ==
Берлин-Грюннерстрассе 12; бастықтар: Вильгельм Йеппе (9 тамыздан 1933 жылдың қарашасына дейін), Эвальд Хастерт (1934 жылдың маусымынан қазанына дейін), Вильгельм Харстер (1934 жылдың қазанынан 1938 жылдың 31 наурызына дейін), Пол Канштейн (1938 жылдың 31 наурызынан 1939 жылдың 9 желтоқсанына дейін), Рудольф Ланге (1939 жылдың 17 желтоқсанынан бастап 5 маусым 1940), Вальтер Блуме (5 маусым 1940-29 наурыз 1941), Отто Бовензипен (29 наурыз 1941-15 мамыр 1943), Вильгельм Бок (15 мамыр 1943-мамыр 1945)
 
Мюнхен-Дитлинденстрассе 32-43; бастықтар: Якоб Бек (1934 жылдың сәуірінен 1935 жылдың ақпанына дейін), Вальтер штепсель (1935 жылдың ақпанынан 1937 жылдың желтоқсанына дейін), Лотар Бойтель (1938 жылдан 1939 жылға дейін), Эрих Иссельхорст (1939 жылдың желтоқсанынан 1942 жылдың қарашасына дейін), Освальд Шефер (1942 жылдан 1945 жылға дейін)
 
Вена-Морцинпланц 4, Линц, Клагенфурт, Грац және Инсбурктегі гестапо филиалдары бас филиалға есеп берді; бастықтар: Гумберт Ахамер-Пифрадер (1938 жылдың наурызынан 1939 жылдың наурызына дейін), Франц Йозеф Хубер (1939 жылдың наурызынан 1944 жылдың желтоқсанына дейін)
 
Штутгарт-Вильгельм-Муррстрассе 10; бастықтар: Рудольф Ланге (1939 жылдың маусымынан 24 шілдесіне дейін), Йоахим Без (1939 жылдың 24 шілдесінен 1941 жылдың шілдесіне дейін), Фрихрих Мусгай (1941 жылдың шілдесінен 1945 жылға дейін)
 
Магдебург-Клостеркирхофф 1; бастықтар: Отто Бовензипен (1934 жылдың маусымынан 1935 жылдың 7 ақпанына дейін), Генрих Вицдам (1935 жылдың 7 ақпанынан 1936 жылдың 15 ақпанына дейін), Альберт Литерер (1936 жылдың 15 ақпанынан 1941 жылдың 20 қыркүйегіне дейін), Гельмут Бишофф (1944 жылдың 20 қыркүйегінен 4 наурызына дейін), Роберт Мор (1934 жылдың 4 наурыз 1944 ақпан 1945)
 
Кенигсберг — Линденстрассе 7-15, Тилсит пен Цихенаудағы филиалдар бас филиалға бағынады; бастықтар: Вильгельм Каспер (1933) Генрих Вицдам (1936 ж. 15 ақпаннан 1940 ж. 1 маусымға дейін), Вальтер Альбат (1941), Константин Канарис (1941 ж. 29 қазаннан 1942 ж. 31 қазанға дейін), Хорст Фрайтаг (31 қазаннан бастап 1942 17 тамыз 1944)
 
Мюнстер-Гутенбергстрассе 17, бастықтар: Ганс Фишер (1936) Карл Эберхард Шенгарт (1938-1939), Йозеф Кройцер (1940 жылдың маусымынан 1942 жылдың қыркүйегіне дейін), Александр Ландграв (1942 жылдың қазанынан 1945 жылдың наурызына дейін)
 
Гамбург-Даммторстрассе 25, Негізгі бөлім Кильдегі гестапо бөліміне бағынады; бастықтар Бруно Стреккенбах (1933 жылдан 1936 жылға дейін), Джозеф Крейзер (1942 жылдың 12 қыркүйегінен 1944 жылдың 24 маусымына дейін)
 
Штеттин-Августастрассе 47; бастықтар: Фриц Херрман (1934 жылдан 1939 жылға дейін), Курт Хафке (1939 жылдың 11 қаңтарынан 1940 жылдың 1 маусымына дейін және 1941 жылдың 3 мамырынан 20 желтоқсанына дейін), Макс Недвед (1941 жылдың 12 шілдесінен 1942 жылдың 12 қыркүйегіне дейін), Бруно Мюллер (1941), Фриц Липхардт (1941 ж 6 қараша 1943-1945)
 
Дюссельдорф — Мюльхаймстрассе 47, бас бөлімге Кобленц пен Кельндегі гестапо бөлімдері есеп берді; бастықтар: Франц Соммер (1934 жылдың қазанынан 1939 жылдың шілдесіне дейін), Курт Вентер (1940 жылдың 16 қарашасы мен 1941 жылдың 11 қазаны аралығында), Вальтер Альбат (1941 жылдың 11 қазанынан 1943 жылдың 15 қыркүйегіне дейін) Густав Адольф Носске (1943 жылдан бастап бойынша 1944), Ганс Хеншке (1944 жылғы 1 қазаннан 1945 жылғы 6 қаңтарға дейін), Ганс Колиц (1945 жылғы 6 қаңтардан сәуірге дейін)
 
Ганновер-Рюмкорффстрассе 20; бастықтар: Пол Канштейн (1935 ж. маусымнан 1937 ж. дейін), Уолтер Блюме (1938 ж. 31 қаңтардан 1940 ж. дейін), Рудольф Батц (1940 ж. 1 маусымнан 1943 ж. 18 қыркүйекке дейін), Йоханнес Рентш (1943 ж. 18 қыркүйектен 1945 ж. ақпанға дейін)
 
Киль-Дюппельстрассе 23; бастықтар: Ганс Хеншке (1941 ж. 8 қыркүйектен 1944 ж. дейін), Фриц Шмидт (1944 ж. ақпаннан соғыстың соңына дейін)
 
Данциг-Нойгартен 27; бастықтар: Рудольф Трегер, Гельмут биші (1939 жылдың қарашасынан 1940 жылдың мамырына дейін), Ганс Гельмут Қасқыр, Гюнтер Венедигер (1941 жылдың 15 тамызынан бастап соғыстың соңына дейін)
 
== Басып алынған аумақтардағы гестапо бөлімшелері ==
 
=== Франция ===
Лион-бастық: гауптштурмфюрер СС Клаус Барби
 
Марсель-бастық: ГАУПТСТУРМФЮРЕР СС Гюнтер Хеллвинг
 
Мец бастығы: штурмбаннфюрер СС Ганс-Георг Шмидт
 
Страсбург-бастық: штурмбаннфюрер СС Гельмут Шлирбах
 
=== Югославия ===
Марибор-бастығы: штурмбаннфюрер СС Вальтер Махуле
 
Есенице-бастық: оберстурмфюрер СС Клемент Друшке
 
=== Норвегия ===
Осло-бастықтар: штурмбаннфюрер СС Гельмут Рейнхард
 
=== КСРО-ның басып алынған аумақтары ===
Киев-бастық: штурмбаннфюрер СС Ханс Шумахер
 
Минск-бастық: оберстурмфюрер СС Георг Хейзер
 
Вильнюс-бастық: гауптштурмфюрер СС Генрих Эрлен
 
Рига-бастық: гауптштурмфюрер СС Вальтер Ягуш
 
== Дереккөздер ==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Гестапо» бетінен алынған