Әлімұлы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Әлімұлы''' – Қазақ халқын құраған тайпалардың бірі. Шежіре бойынша [[Кіші жүзАлшын]] құрамынатайпасынан енеді.тарайды, «Қаракесек» деп те аталады.

Әлімұлының сан жағынан көбі – [[Шекті]] мен [[Төртқара]]. Әлімұлының үлкені болып есептелетін шектіні Ә.Қоңыратбаев, О.Смирнова секілді [[ғалым]]дар [[Бұлғар қыпшақтары]]мен байланыстырады. «Диуани лұғат ит-түрк» шығармасында Шу өзенінің бойындағы чекл тайпасы аталады. Ал Әлімұлы бірлестігіне жатқызылатын шөмекей, қаракесек, кетелердің Батыс Түрік қағандығының құрамында болғаны белгілі. Осындай жорамалдардың бәрі Әлімұлы тайпасының тарихын тереңге сілтейді. Әлімұлы Ырғыз өзенінің бойынан Қаратауға дейін көшіп барып, Сырдарияның төменгі ағысындағы Қуаңдария, Жаңадария, ҚарақұмдықҚарақұмдың салаларын, Құлақшы, Барбы-Қайрақты көлдерінің төңірегін жаз жайлап, қыс қыстаған<ref> «Қазақ әдебиеті» энциклопедиясы, Алматы, 2001; </ref>.

Әлімұлы бірлестігіне кірген рулардың кейбір бөліктері Каспий теңізінің солтүстік алқабын, Жем, Темір, Сағыз, Ойыл, Қобда, Жайық өзендеріне дейін жайлап, Арал теңізінің атырабын, МұғаджарМұғалжар тауының бөктерін, Сырдарияның төм. ағысындағы өлкелерді қыстаған. 1730 – 43 жылға дейін Әлімұлы тайпасының білікті адамдары тәуелсіздікті қолдан бермейміз деп Әбілқайыр ханға қарсы болған. [[Бақтыбай батыр]] мен Сырлыбай би де көпке дейін келісімін бермей жүрсе де, ел іргесінің сөгілмеуін көздеп халыққа басу айтып, хан ұсынысын қолдауға көндірген. 1815 ж. [[Қоқан ханы Мұхамед-Рақым]] Әлімұлы тайпасын қол астына қаратпақ болды. Екінші жағынан Ресей мен [[Хиуа]] қысты. Үш жақты езгіге шыдамаған Әлімұлы тәуелсіздік күресін бастады. Бұл [[Жанқожа батыр]] бастаған көтеріліске ұласты. Әлімұлы тайпасынан Жалаңтөс баһадүр мен [[Әйтеке би|Әйтеке биден]] бастап алты алашқа белгілі Шекті [[Мөңке би]], Есет, Көтібар, Әулие ҚұлбатырҚұл батыр, Сартай батыр, Жетес би, Ұранға шыққан Бақтыбай, Жылқыаман Отыншыұлы, Құлбарақ, ЖанғожаЖанқожа, Ақтан, Алтай, Арал батырлар, қарасақал Ерімбет ақын, Нұртуған жырау, Жетес шешен, Әжібай, Сопақ, Мырзағұл, т.б. билер шыққан.<ref>«Маңғыстау» энциклопедиясына, Компьютерлік-баспа орталығы, 2007 </ref>