Бит (жәндік): Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Санатты жылдам үстеу: «Жәндіктер» (HotCat қолданып) |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
'''Бит''' (Anoplura) — адамның және [[сүтқоректілер]]дің қанын сорып тіршілік ететін ұсақ [[жәндіктер]] отряды. Қылтанақты түтікшенің ішінде орналасқан ауыз мүшесі шаншып-соруға бейімделіп тұмсықшаға айналған. Қылтанақтарының жәрдемімен, тұмсықша жабын қабықты тесіп, теріге енеді. Басы мен көкірегі кішкене, [[құрсақ]] бөлімі жалпақтау. Көкірегінде үш жұп келте аяқтары бар, олардың ұшында матаға немесе шашқа жабысуға бейімделген имек тырнақтары жақсы жетілген. Биттің [[жануарлар]]дың түгіне немесе адамның киіміне, шашына жабысқан [[жұмыртқа]]сынан (сіркесінен) [[дернәсіл]] шығып, ол 3 рет түлеп, ересек Битке айналады.[[File:Pedicinus hamadryus.JPG|thumb|alt=A.|Бит]]
==Биттердің түрлері==
Биттің 300-ге жуық түрі белгілі. Олар 3 тұқымдасқа бөлінген:
1) гематопид тұқымдасына (Hacmatopііdae) [[жылқы]], сиыр, [[қоян]], [[бұғы]], шошқа, т.б. жануарлар биті жатады;
2) тікенекті Биттер суда тіршілік ететін омыртқалы жануарларда кездеседі, мысалы, [[итбалық]] Биті;
3) педикулиттер тұқымдасына жататын Биттер, тек адамдар мен маймылдарда масылдық [[тіршілік]] етеді.
Адамда Б-тің 3 түрі кездеседі: бас биті (Pedіculus capіtіs), киім биті (P. vestіmentі) және шап биті (Phthіrus pubіs). Сүтқоректі жануарлардың Биттері адамға ауыспайды және олар әр түрлі [[Жануарлар|жануарлардың]] өзіне ғана тән болады. Бит денені қышытып мазасыздандыруымен қатар, аса қауіпті [[жұқпалы аурулар]]дың ([[бөртпе]], [[сүзек]],[[ оба]], [[туляремия]]) қоздырғыштарын таратады. Биттеуді ([[педикулез]]) болдырмау үшін тазалық сақтау қажет.
==Пайдаланылған әдебиет</span>==
“Қазақ Энциклопедиясы”, II-том
| |||