|
|occupation=
}}
'''Мәлік Ғабдуллин''' (15.11.1915, [[Көкшетау облысы]], [[Зеренді ауданы]], —2.01.1973, Алматы) — қазақ жазушысы[[жазушы]]сы, [[әдебиет]] зерттеуші, қоғам қайраткері, филология ғылымдарының докторы (1959), [[профессор]] (1959), КСРО Пед. ҒА-ның академигі (1959), [[Кеңес Одағының Батыры]] (1943). Қазақ КСР-інің еңбек сіңірген ғылым қайраткері (1961). Кедей шаруа отбасында туған. М.Ғабдуллин 1935 жылы Қазақтың Абай атындағы мемлекеттік педагогикалық институтын бітірген. 1936 ж. әскер қатарына барып, әскери борышын өтеп қайтқаннан кейін осы институттың аспирантурасында оқыды.
==Қызметінің бастамасы==
М.Ғабдуллиннің ғылыми-творчестволық жүмысы 1938 жылы [[КСРО]] ҒА- ның Қазақстандағы[[Қазақстан]]дағы филиалында кіші ғылыми қызметкерліктен басталды. 1941- 1946 жылдары Кеңес әскерінің генерал И.Панфилов бастаған даңқты 8-гвардия дивизиясы сапында болып, Ұлы Отан соғысына қатысты. Ғабдуллиннің Үлы Отан согысындағы ерлік даңқы бүкіл одаққа әйгілі. Оның бүл ерлігі алғаш рет белгілі жазушы Б. Полевойдың "Правдада" жарияланған "Эпостың тууы" атты очеркінде баяндалды. Көптеген қазақ ақындары Ғабдуллинге арнап, өлең- жырлар шығарды. Соғыс аяқталып, армиядан қайтқаннан кейін Ғабдуллин республиканың гылыми-педагогикалық мекемелерінде қызмет атқарды. Қаз. КСР ҒА-ның Тіл және [[әдебиет]] институтының[[институт]]ының директоры (1946-51), Қазақтың Абай атындағы мемлекеттік педагогикалық институтының ректоры (1951-63) болды. 1963-1973 жылдары Қаз. КСР ҒА-ның [[М.О.Әуезов]] атындағы [[Әдебиет]] жөне өнер институты фольклор бөлімінің меңгерушісі болды.
==Әдебиетке қосқан үлесі==
М.Ғабдуллин ғылыми-зерттеу саласында көп еңбек етті. "Қазақхалқының ауыз әдебиеті" (1958, 1964) атты күрделі монографиялық еңбегінде Ғабдуллин ауыз әдебиетін зерттеудің ғылыми-методологиялық негіздерін айқындап, қазақ ауыз әдебиетіндегі батырлар жыры, лиро-эпостық дастандар[[дастан]]дар, [[айтыс]] өлеңдері, [[мақал-мәтелдер]], жүмбақтар[[Жұмбақ|жүмбақ]]тар, ертегілер[[ертегі]]лер туралы жан-жақты терең ғылыми талдаулар жасады, олардың гылымдық, тәлім-тәрбиелік мәнін ашып көрсетгі.
Бүл еңбек жоғары оқу орындарына арналған оқулық ретінде бірнеше рет қайта басылып шықты. Ол 8-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" оқулығын (1952-1957) жазды.
М.Ғабдуллиннің көркем шығармадағы тырнақ алды туындылары дивизиялық, майдандық газеттерде жарық көрді. Шығармалары жеке жинак болып, соғыстан кейін жарияланды. "Менің майдандас достарым" (1947),
Педагог-жазушы ретінде ол жас үрпақтың төрбиесіне де ерекше көңіл бөлді. "Ата-аналарға төрбие туралы кеңес" (1966) деген кітабында М.Ғабдуллин бесік жырынан бастап, батырлар жырына дейінгі халық поэзиясының төрбиелік мөнін ашып, оны іс жүзінде пайдаланудың төсілдерін көрсетеді. Сонымен бірге балаларды патриотизмге, шыншылдыққа тәрбиелеу, олардың болашаққа сенімін арттыру, жас баланы дурыс сөйлеуге үйрету жөнінде ата-аналарға педагогтық кеңес береді.
==Қызметтері==
М.Ғабдуллин ӀӀ-ӀV сайланған КСРО Жоғарғы Кеңесінің депутаты. КСРО Жоғарғы Кеңесінің парламенттік тобының қүрамында Финляндияда[[Финляндия]]да (1953), Бельгияда[[Бельгия]]да (1957), Югославияда (1957) болды. Ғабдуллин еңбекшілер депутаттарының Алматы облыстық, қалалық Кеңестерінің депутаттығына, Қазақстан КП Алматы облыстық, қалалық, Фрунзе аудандық комитеттерінің мүшелігіне бірнеше рет сайланды. Ленин ордені, [[Қызыл Ту]], Еңбек Қызыл Ту, [[Қызыл Жұлдыз|Қызыл Жүлдыз]], [[Ұлы Отан соғысы|Үлы Отан соғысы]] ордендерімен наградталған. "Қазақ халқының батырлар жыры" кітабы авторларының бірі.
<ref> Тарихи тұлғалар. Танымдық - көпшілік басылым. Мектеп жасындағы оқушылар мен көпшілікке арналған. Құрастырушы: Тоғысбаев Б. Сужикова А. – Алматы. “Алматыкітап баспасы”, 2009 ISBN: 978-601-01-0268-2 </ref>
|
