Еврей тіл білімі дәстүрі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Еврей тіл білімі дәстүрі''' {{lang-ru|еврейская языковедческая традиция}} — бірінші ғасырлардан бастап Таяу Шығыста, 10 ғасырдан бастап [[Батыс Еуропа|Батыс Еуропада]] қалыптаскан көне [[еврей тілі|еврей тілін]] зерттеу тәсілдерінің жиынтығы. [[Көне еврей тілі|Көне еврей тілінің]] ең алғашқы кезендері туралы мәліметтер сақталмаған. Бұл тілде жазылған әдеби мәтіндер "[[Көне өсиет|Көне өсиетке]]" (Ветхий завет) енгізіліп, 2 ғасырдың соңында канондыктілге айналып, сөйлеу тілінің әсеріне ұшыратылмаған. 10 ғасырдан бастап "[[Көне өсиет]]" мәтіндері негізінде [[көне еврей тілі|көне еврей тілінің]] [[грамматика|грамматикасы]] сипатталған. [[Көне еврей тілі|Көне еврей тілін]] ғылыми зерттеу 10—11 ғасырларда [[араб тілі|араб тілінде]] жазылған [[Йегуда бен Давид Хайюдж]] бен оның ізін қуушы, [[Испания|Испанияда]] тұрған [[ибн Джанах]] еңбектерінен бастадады. [[Ибн Джанахтын]] замандасы, [[Испания|Испанияда]] тұрған [[Самуил ха-Нагид]] "[[Кене өсиет|Кене өсиеттегі]]" барлық түбір сөздердің сөздігін жасаған. 12 ғасырда [[Исаак ибн Барун]] [[еврей]], [[араб тілі|араб тілдерінің]] [[грамматика|грамматикасы]] мен [[лексикология|лексикологиясын]] салыстырып [[кітап]] жазған. [[Самуил]] мен [[ибн Барун]] еңбектерімен '''Еврей тіл білімі дәстүрі''' тарихындағы алғашқы кезендердің бірі аяқталады.

Бұдан кейін тек [[еврей тілі|еврей тілінде]] жазып, еврей тілін уағыздаушылар кезені басталады. Бұлардың ен көрнектілері [[ибн Эзра]], [[Иосиф Кимхи]], [[Давид Кимхи]] 11—12 ғасырларда [[еврей тілі|еврей тілінің]] терминолоғиясын[[терминология|терминологиясын]] реттеп, [[грамматика|грамматикасы]] мен [[лексикология|лексикологиясын]] түсіндіріп уағыздайтын еңбектер жазып, өздерінен бұрынғы арабтілді[[араб тілі|араб тілді]] [[Хайюдж бен ибн Джанах|Хайюдж бен ибн Джанахтын]] еңбектерін, олардың көне еврей тіліндегі аудармаларын ығыстырып шығарды. [[Кимхилер]] мен [[Левита|Левитанын]] кітаптары негізінде Кайта өркендеу дәуірінде көне еврей және [[арамей тілі|арамей тілдері]] оқытылды, [[Батыс Еуропа]] университеттерінде [[семитология]] дамыды. [[И. Рейхлин]] (16 ғасыр) [[Д. Кимхид|Д. Кимхидін]] еңбегі негізінде көне еврей тілінің оқу курсын даярлады. [[М. Кимхид|М. Кимхидін]] "Білім жолындағы козғалыс" деп аталатын кітабын [[С. Мюнстер]] [[латын тілі|латын тіліне]] аударды.<ref> Тіл білімі терминдерінін түсіндірме сөздігі — Алматы.