Болжам: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Болжам''' ''(немесе болжау)'' - 1) ''ғылым [[Методология|методологиясында]]'' – мәні толық анықталмаған заттар мен құбылыстардың негізінде жатқан ішкі байланыстар мен қатынастар туралы ұсынылатын ғылыми [[Гипотеза|жорамал]]; 2) ''[[ҚҰҚЫҚТАНУ|құқықтануда]]'' – [[Логика|логикалық]] ой қорыту негізінде пайымдау. Болжам таным әдісі ретінде ежелгі заманда-ақ (мысалы, көне [[грек философиясы]] мен [[грек математикасы|математикасында]]) белгілі болғанымен, оның ғылыми танымдағы [[Эвристика|эвристикалық]] рөлі ''XVII–XIX ғасырларда'' [[эксперименттік-математика|эксперименттік-математиканың]], [[Жаратылыстану|жаратылыстанудың]] айрықша жетістіктеріне ([[Ньютон|Ньютон]] механикасының дамуы, [[Физика|физика]] мен [[Химия|химияда]] [[атомдық-молекулярлық]] көзқарастың қалыптасуы, [[Энергияның Сақталу Заңы|энергияның сақталу және айналу заңының]] ашылуы, т.б.) орай нақтылана бастады. Қазіргі ғылым [[Пәлсапа|философиясы]] мен [[Методология|методологиясында]] болжам тек жаратылыстанудың ғана емес, жалпы ғылыми танымның әмбебап әдісі екендігі негізделген. Болжам ғылыми-зерттеудің пәрменділігін арттырады. Ол қисапсыз [[эмпирика|эмпирикалық]] ізденістерге шек қойып, ақиқатқа жетуді тездетеді. Таным процесінде бірнеше болжамдар қатар ұсынылып, олар өзара бәсекеде ұштала келе ғылыми теория құруға негіз болатын [[Идея|идеяны]] нақтылай түседі. <ref name=”source1”> “Қазақ Энциклопедиясы”, 2 том </ref><ref>Орысша-қазакша заңдык түсіндірме сөздік-анық тамалық. - Алматы: Жеті жарғы, 2008. ISBN 9965-11-274-6</ref>