Циклон: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Циклон''' ({{lang-el|kyklon}} — айналушы, айналым) — атмосфераның қысымы төменгі аймағы. [[Атмосфера]] әрекетінің орталықтарының бірі. Циклонда ауа қысымы орт-нан шетіне қарай артады. Солт. жарты шарда сағат тілінің айналу бағытына қарсы, Оңт. жарты шарда сағат тілі бағытымен қозғалады. [[Синоптик]]. картада бұл құбылыс жинақталған тұйық изобарлар түрінде бейнеленеді. Циклон көбіне [[атмосфера]]ның жер бетіндегі қабатының ауа ағындарын параллель жылы және суық ауаға бөліп тұратын тұрақты [[атмосфера]] шебі үстінде қалыптасады.<ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0</ref> Бұл шептен жоғары биіктік шеп зонасы орналасады. Циклон қамтитын өңірдің ені кейде 1000 — 3000 км-ге жетеді. Жаңа Циклон. өткен кезде ауа райы бұзылып, жылы шептің жақындағаны (жел күшейеді, шарбы бұлт қоюланады) сезіледі. Жаңа Циклонның суық шебінің өтуі (''будақ жаңбырлы бұлттан нөсер жаңбыр жауады'') суық ауаның адвекция құбылысына жалғасады. Көбінесе Циклонның қалыптасуы бірнеше тәулікке созылады, бастапқыда қарқынды жылжиды (көбінесе батыстан шығысқа, кейде солт-ке ауысады), соңынан баяулайды. Кейде жаңа термиялық ауытқулар (''мыс., Циклонға неғұрлым суық ауа массаларының кіруі'') Циклон регенерациясын (қайта қалыптасуын) тудырады.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы:"Мектеп" ААҚ , 2001 </ref><ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0</ref>