Уикипедия

Архаизм: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш r2.7.1) (Боттың үстегені: sh:Arhaizam
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Архаизм''' - [[көнерген сөздер]]. БүғанБұған ескі әдебиеттерде кездесетін, қазіргі кезде жиі қолданылмайтын [[сөз|сөздер]], [[сөз тіркесі|сөз тіркестері]] жатады. '''Архаизм''' көркем әдебиетте белгілі бір стильдік мақсат үшін жұмсалады. [[Әуезов]] ''«Тіл және әдебиет мәселесі»'' дөген мақаласында [[өзбек тілі|өзбек]], [[татар тілі|татар]], [[араб тілі|араб]], [[Иран тілі|Иран тілдерінен]] енген көне сөздерден қашудың жөні жоқ екенін ескертеді. Мысалы, ''«Жамбыл»'' сөзінің шығу тегін білмегендіктен, Жамбыл ақынның есімін таумен шатастырады. Ал өзбек тілінде ''«Жамбыл»'' - гүлдің аты, ''«мартук»'' атауы - ''«мартүк»'' деген шөптің атынан шыққанын тілге тиек еткен.<ref> Мұхтар Әуезов энциклопедиясы - Алматы, «Атамұра» баспасы, 2011. ISBN 978-601-282-175-8 </ref>
 
 
# '''Лексико-сөзтудырушы архаизм''' - бұрынғы мағынасын сақтаған, бірақ сөз жасау құрамы өзгерген сөз. Стилистикада архаизмдер төмендегі жагдайда колданылады:
* а) Сол дэуір тарихын эсірелеу үшін (әдетте тарихи романдарда);
* ә) Сөйлеу кезінде сөзге салтанатталық, қобалжытарлықтай әсер беру үшін, өленде, шешендік айтыстарда, (публщис- тикальщ жанрларда қолданалады);
* б) иронияда, сықақта, әжуалағанда күлкі шақыру (фельетон, памфлеттерде),
* в) кейіпкерге сөздік сипаттама беру үшін (мысалы, діндарлық дэрежесі бар кісіпер).
# '''Лексика-фонетикалық архаизм''' - бұрынғы мағынасын сақтаған, бірақ дыбыстық құрамы өзгерген сөз (орыс. глад - голод,зерцало - зеркало, гистория - история, пиит - поэт).
# '''Лексикалық архаизмдер''' - қазіргі таңдағы тілде синонимі бар көнерген сөз (қаз. уәзір - хатшы).
# '''Семантикалық архаизмдер''' - қазіргі тілде сақталған, бірақ көнерген мағынасында қолданылатын сөз.
 
==Пайдаланған әдебиет==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Архаизм» бетінен алынған