Ядроның нуклондық моделі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

 

[[1932]] жылы нейтрон ашылғаннан соң, орыс ғалымы [[Д.Д. Иваненко]] мен неміс ғалымы [[Вернер Гейзенберг|В. Гейзенберг]] ядроның протон-нейтрондың моделі туралы болжам ұсынды. Қазіргі кезде атом ядросының протон-нейтрондық құрамы зерттеулер негізінде дәлелденген және ғылыми қабылданған даусыз ақиқат болып табылады. Қалыпты жағдайда атом электрлік бейтарап болатындықтан протонның заряды модулі бойынша электронның зарядына тең, яғни ядродағы протондардың саны атом қабықшасындағы электрондардың санына тең. Олай болса, протондар саны зарядтық санға (Z) тең болуы керек. Ядроның құрамына кіретін оң зарядты протон мен электрлік бейтарап нейтрондардың жалпы санын нуклондар деп атауға келісілген. Ядродағы нуклондардың жалпы саны А массалық сан деп аталады:

<center><math>~A = Z+N</math></center>

Осы өрнектен ядроның құрамына кіретін нейтрондар санын N анықтауға болады:

<center><math>~N = A-Z</math></center>

Ядроның құрамын сипаттау үшін, оның [[Менделеевтің Периодтық Заңы|Менделеев кестесіндегі]] атомдық нөмірі '''''<big>Z</big>''''' пен массалық сан '''''<big>А</big>''''' қолданылады. Атомдағы [[Электрон|электрондардың]] массасы ядро массасына қарағанда ескермеуге болатындай анағұрлым аз. Сондықтан атом ядросының массалық саны '''''<big>А</big>''''' бүтін санға дейін жуық дәлдікпен алынған [[химия|химиялық]] элементтің салыстырмалы атомдық массасына тең. Атомдық реттік нөмірі '''''<big>Z</big>''''', ал массалық саны '''''<big>А</big>''''' болатын [[Химиялық элементтер|химиялық элементтің]] ядросын <math>_Z^AX</math> деп белгілейді.